Domus Plus en Skaeve Huse

Livestream Parkwijk en Zuiderpolder

Livestream Vondelkwartier

Livestream Boerhaavewijk

Er zijn vier locaties gekozen voor de mogelijke vestiging van een Domus Plus en/of Skaeve Huse. De vier plekken waar mogelijk een woonzorgvoorziening komt zijn:

1. bij de monumentale boerderij Noord Akendam, aan de Vergierdeweg 452/454 (zie tekening, pdf 1,3 MB)
2. op het groene perceel ten zuiden van het fietspad en de fly-over bij de Robertus Nurksweg (zie tekening, pdf 1,6 MB)
3. aan de westzijde op het weiland dat behoort bij de boerderij aan de Nieuweweg 2 (zie tekening, pdf 2,3 MB)
4. op het terrein van de afvalwaterzuiveringsinstallatie (AWZI) Schalkwijk, aan de Boerhaavelaan 57 (zie tekening, pdf 3 MB).

In de afgelopen periode is de inbreng van de buurten opgehaald via mail en digitale buurtgesprekken. De inbreng van de buurt wordt betrokken in het nader onderzoek naar de vier locaties. Zo kan de gemeenteraad integraal en met oog voor alle belangen een keuze te maken voor twee locaties waar de voorzieningen gaan komen. In april 2021 hoopt de gemeente uit deze vier plekken één plek gekozen te hebben voor een Domus (Plus) en één plek voor het project Skaeve Huse met maximaal 6 wooneenheden.

Alle aangedragen locaties zijn getoetst aan de locatiecriteria die door de gemeenteraad zijn vastgesteld. De toets is uitgevoerd door het bureau wv-studio. De resultaten van de toets zijn opgenomen in een rapportage. In het buurtgesprek op 7 december 2020 heeft de gemeente toegezegd de documenten die horen bij de opdrachtverstrekking aan het externe bureau op de website te plaatsen.

Deze documenten vindt u hier:

• De offerte aanvraag van 4 september 2019

  • Bijlage 1: het besluit van de gemeenteraad om een locatie onderzoek te gaan doen
  • Bijlage 2: het document waarin de toetsingscriteria voor het locatie onderzoek staan
  • Bijlage 3: de lijst met de aangedragen locaties die mogelijk geschikt zijn voor DomusPlus of Skaeve Huse

• De offerte die de gemeente ontvangen heeft op 5 september 2019
• De opdrachtbevestiging die de gemeente gestuurd heeft op 6 september 2019
• De opdrachtbrief die de gemeente gestuurd heeft op 16 september 2019
• De factuur die verzonden is op 21 oktober 2019

2020

• 17-12-2020 Bewoners en ondernemers praten mee over Domus Plus en Skaeve Huse in hun wijk
• 12-11-2020 500 Haarlemmers aanwezig bij de livestream over Domus Plus en Skaeve Huse
• 29-10-2020 Vier mogelijke locaties voor vestiging woonzorgvoorziening bekend
• 12-10-2020 Woonzorgvoorziening kwetsbare daklozen stapje dichterbij

2019

• 29-09-2019 Speciale zorg in Domus-plus opvang
• 14-09-2020 Stap verder in onderzoek naar plek voor woonzorgvoorzieningen
• 12-07-2019 Gemeente zoekt locaties voor bouwen Domus (plus) en Skaeve Huse

Wat zijn DomusPlus en Skaeve Huse?

Domus Plus is een beschermde woonvorm waar 24 mensen wonen met een verslaving, psychosociale of psychiatrische problematiek, en vaak ook een verstandelijke beperking. Deze mensen verblijven nu op straat of in de bestaande voorzieningen, die onvoldoende in staat zijn de noodzakelijk zorg te bieden. In een DomusPlus krijgen de cliënten langdurige ondersteuning en dagbesteding. Er is 24 uur per dag intensieve begeleiding en toezicht aanwezig.

Skaeve Huse zijn kleine, eenvoudige woningen voor mensen die zich niet kunnen aanpassen aan het leven in een normale woonwijk en daar veel overlast veroorzaken. Bij Skaeve Huse is sprake van beperkte begeleiding, met name gericht op beheer en handhaving.

Waarom is een Domus Plus nodig?

Voor mensen die te maken hebben met een opstapeling van problemen en een licht verstandelijke beperking is nu vaak geen geschikte opvang en zorg. We zien een toename van het aantal mensen met zeer complexe multi-problematiek. Voor deze groep mensen ontbreekt nu de juiste opvang en zorg. De gemeente wil voor deze groep mensen een speciale opvangvoorziening bouwen, waar zij hun leven lang kunnen blijven wonen. Dit voorkomt dat mensen nog meer problemen krijgen en veroorzaken voor hun omgeving.

Doordat zij nu te veel overlast veroorzaken worden zij steeds van de ene naar de andere opvangvoorziening gestuurd. Zowel voor overige bewoners, de hulpverleners als voor de omgeving, maar ook voor de cliënten zelf, is dit al jarenlang een probleem.

Waarom zijn Skaeve Huse nodig?

Er is een groep mensen die zich niet kan of wil aanpassen aan hun omgeving. Zij veroorzaken in de wijk vaak overmatig geluidsoverlast, hebben een verzamelwoede of te veel huisdieren. Hen is vaak de toegang tot een woning of opvanginstelling (meerdere keren) ontzegd. Vaak willen deze mensen niets met hulpverlening te maken hebben maar kunnen zich niet maatschappelijk staande houden. In alle gevallen is sprake van niet te corrigeren antisociaal gedrag naar personen in de (directe) omgeving. Voor de mensen die niet in staat zijn om in een groep te functioneren, wil de gemeente dat er kleine, eenvoudige woningen buiten de woonwijken komen: Skaeve Huse. Dit voorkomt dat mensen nog meer problemen krijgen en veroorzaken voor hun omgeving.

Waarom komen deze voorzieningen in Haarlem?

Volgens de Wet Maatschappelijke Ondersteuning zijn gemeenten verantwoordelijk voor de opvang van dak- en thuislozen. Met omringende gemeenten is afgesproken dat op 4 plaatsen projecten Skaeve Huse komen die bedoeld zijn voor eigen inwoners. Velsen, Beverwijk, Haarlemmermeer zijn net als Haarlem bezig met het voorbereiden van een project Skaeve Huse. Het project Skaeve Huse in Haarlem bestaat uit maximaal 6 kleine woningen.

Een Domus Plus is één voorziening bedoeld voor de hele regio. Haarlem is centrumgemeente voor deze regio. De meeste potentiele bewoners voor deze voorziening zullen uit de stad Haarlem afkomstig zijn. Toch heeft Haarlem de regiogemeenten ook gevraagd om binnen hun gemeentegrenzen te zoeken naar locaties voor Domus Plus. Tot nu toe heeft geen van de betrokken gemeenten een concreet voorstel voor een locatie gedaan.

Waar in Haarlem moeten deze voorzieningen komen?

Er wordt gezocht naar locaties buiten het centrum, aan de rand van de stad.

Welke mensen komen er in DomusPlus te wonen?

Het gaat  om mensen die kampen met meervoudige problematiek, waarbij langdurige verslaving een centrale rol speelt. Daarnaast is er sprake van een chronisch psychisch dan wel psychiatrisch ziektebeeld, al dan niet in combinatie met een verstandelijke beperking. De gevolgen van deze aandoeningen en beperkingen zijn dat deze mensen op meerdere levensgebieden niet zelfstandig kunnen functioneren. Er is sprake van gedragsproblemen, een zeer beperkt sociaal netwerk, geen eigen onderdak, geen inkomen uit werk, schulden, etc. Intensieve hulpverlening en ondersteuning heeft geresulteerd in geen of onvoldoende herstel.

Cliënten die in aanmerking komen voor DomusPlus, voldoen aan de volgende kenmerken. 

• Zijn langdurig of blijvend niet in staat om zelfstandig te wonen en te functioneren;

• Zijn langdurig of blijvend niet in staat de persoonlijke financiën te beheren;

• Zijn langdurig of blijvend niet in staat een vaste dagstructuur aan te houden waarvan werk of

dagbesteding deel uitmaakt; 

• Zijn langdurig afhankelijk van verdovende middelen en/of alcohol – ingezette interventies

hebben geen of weinig duurzaam effect gehad; 

• Zijn langdurig bekend met psychische en/of psychiatrische aandoeningen waarvoor toegepaste

behandelingen geen of te weinig duurzaam effect hebben gehad; 

• Zijn langdurig of blijvend bekend met gedragsstoornissen die regelmatig overlast veroorzaken

voor de omgeving; 

• Zijn in staat tot omgang met medemens, beschikken over sociale basisvaardigheden;

• Kunnen bekend zijn met een licht verstandelijke beperking (IQ tussen 50 en 70);

• Kunnen delicten gepleegd hebben waarvoor strafrechtelijke veroordeling ten uitvoer is gelegd.

Welke mensen komen er in Skaeve Huse te wonen?

Cliënten die in aanmerking komen voor Skaeve Huse zijn niet in staat te functioneren in een groep.  

Er is sprake van niet te corrigeren antisociaal gedrag naar personen in de (directe) omgeving. Skaeve Huse zijn bedoeld voor deze personen met gedragsstoornissen zoals agressiviteit en niet te corrigeren antisociaal gedrag naar personen in de directe omgeving. Zij zijn niet in staat om in een groep te functioneren. Het zijn vaak mensen die in een gewone woonwijk overmatig geluidsoverlast veroorzaken, een verzamelwoede of teveel huisdieren hebben. Hen is vaak de toegang tot een woning of opvanginstellingen (meerdere keren) ontzegd. Vaak willen zij niets meer met hulpverlening te maken hebben maar kunnen zich niet maatschappelijk staande houden.
Voor de VRK-regio Kennemerland wordt ingeschat dat het om circa 20 tot 25 personen gaat die

voldoen aan de bovengenoemde kenmerken.

Wat zijn de ervaringen in andere gemeenten met Domus Plus?

Het Leger des Heils heeft op meerdere locaties in het land ervaringen opgedaan met de opvang in een Domus Plus. De ervaring is dat bewoners die een vaste woonplek krijgen met begeleiding op maat, tot rust komen. De ervaring uit projecten Domus Plus en Skaeve Huse elders in Nederland leert dat in een rustige, prikkelarme omgeving en met intensieve, gespecialiseerde zorg en begeleiding, veel vooruitgang is te boeken in het verbeteren van gedrag en levensstijl van betrokken bewoners. De mensen vinden hier de rust die ze zoeken; de begeleiding en ondersteuning is voldoende toegerust om de intensieve begeleiding te bieden. Een gevolg hiervan is dat overlast veroorzakend gedrag zowel binnen de instelling als in de openbare ruimte sterk afneemt. Er zijn voorbeelden in het land waar projecten Domus Plus en Skaeve Huse niet goed verliepen maar er zijn ook voorbeelden waar de ervaringen positief zijn en er niet of nauwelijks overlast voor aangrenzende buurten ontstonden. Goede voorbeelden van Domus Plus projecten zijn bijvoorbeeld in Amsterdam gevestigd.

Wat zijn de ervaringen in andere gemeenten met Skaeve Huse?

Uit de evaluaties van de Deense en Nederlandse ervaringen kwamen in 2010 de volgende conclusies van de stuurgroep experimenten volkshuisvesting (SEV) naar voren: Skaeve huse kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan het verminderen van burenoverlast in woonbuurten.

Op de nieuwe locaties leveren de bewoners niet of nauwelijks overlast op voor de aangrenzende buurt. Er moet dan een afstand van minimaal 75 à 100 meter worden gehouden en een zichtbare afscheiding worden aangebracht.

Vragen over het proces, de inspraak en de toetsingscriteria

Er zijn in 2020 verschillende digitale informatie bijeenkomsten geweest. Kan ik die ergens terugzien?

U kunt op deze website de uitzending van de digitale bijeenkomsten nog eens terug zien.

Op 9 november was er een algemene uitzending waar de gemeente, samen met mensen uit de praktijk,  informatie heeft gegeven over DomusPlus en Skaeve Huse en de cliënten van de woonvoorziening. Belangstellenden konden vragen stellen via de chat. De veel gestelde vragen zijn opgenomen in de Q&A lijst op deze website. Het filmpje van de voorlichtingsbijeenkomst van 9 november kunt u bekijken onder het kopje ‘video’.

Op 7 december (Boerhaavewijk en Vondelkwartier) en 14 december (Parkwijk en Zuiderpolder) zijn er buurtgesprekken geweest tussen één van de wethouders van de gemeente Haarlem en een afvaardiging van de wijk. Deze gesprekken kunt u bekijken onder het kopje ‘buurtgesprekken’.

Kan ik nog meedoen aan het participatietraject rondom het locatie onderzoek?

Nee, dit participatietraject is gesloten. Alle inbreng is verzameld en er wordt een participatieverslag gemaakt. Met de inbreng uit de buurten maakt de gemeenteraad een keuze voor twee locaties. Voor de twee gekozen locaties worden twee nieuwe participatietrajecten gestart. Deze gaan over het ontwerp van de woonvoorzieningen, de voorwaarden voor de vestiging van de woonvoorziening en over beheersmatige aspecten en veiligheid. Omwonenden worden hierover geïnformeerd via de post en via de website van de gemeente.

Er lijkt in geen van de vier buurten veel draagvlak te zijn voor het realiseren van DomusPlus of Skaeve Huse. Wat wordt er met de inspraak gedaan? Is het besluit niet al lang genomen?

De gemeente heeft al eerder besloten dat Domusplus en Skave Huse in Haarlem komen en daarvoor een locatie onderzoek te doen. Er zijn vier mogelijke locaties aangewezen. Uit deze vier kiest de gemeente er uiteindelijk twee. Inwoners van Haarlem wordt gevraagd om hun inbreng over deze vier locaties maar maken niet de keuze. Het college en de gemeenteraad betrekken de inbreng uit de wijken bij hun keuze. De opvang van dak- en thuislozen is een taak van de gemeente. Het is begrijpelijk dat er ongerustheid in de buurten is maar dat of het ontbreken van draagvlak is voor de gemeente geen reden af te zien van de plannen om opvanglocaties te realiseren voor deze doelgroepen.

Hoe zijn de toetsingscriteria tot stand gekomen en wie heeft deze opgesteld? Zijn deze toetsingscriteria landelijk vastgesteld?

Op haarlem.nl/opvang vindt u onder documenten het rapport met daarin alle criteria. De toetsingscriteria zijn bepaald op basis van een SEV advies uit 2010 over Skaeve Huse. In dat advies staat dat de bewoners niet of nauwelijks overlast opleveren voor de aangrenzende buurt, mits een afstand van minimaal 75 à 100 meter in acht wordt genomen en een visuele afscheiding wordt aangebracht. Er zijn geen landelijk vastgestelde toetsingscriteria. De gemeente Rotterdam bijvoorbeeld, heeft als criterium voor Skaeve Huse een loopafstand van 300 meter gehanteerd. Het verschil tussen de toetsingscriteria voor DomusPlus en Skaeve Huse is dat voor DomusPlus een groter terrein nodig is (circa 2.000 m2) en da DomusPlus onder de bestemming ‘maatschappelijke voorzieiningen’ valt en Skaeve Huse onder ‘wonen’.

Hoe komt de gemeente aan de ruim 60 aangedragen locaties? Door wie zijn de locaties aangedragen?

Inwoners van Haarlem konden meedenken en mogelijke suggesties doen voor locaties voor plaatsing van een Domus Plus of Skaeve Huse. Dit kon tot 1 oktober 2019. De gemeente heeft een uitvraag gedaan in de stad. Dat is bekend gemaakt via social media, een digitaal nieuwsbericht van de gemeente en een artikel in het Haarlems Dagblad. Daarnaast is het ook intern binnen de gemeentelijke organisatie bekend gemaakt bij ambtenaren en bestuur. Er zijn zowel locaties aangedragen door burgers, ondernemingen als de gemeente (ambtenaren en raadsleden) zelf. Er is niet geregistreerd wie wat heeft aangedragen. Er zijn meer dan 60 locaties aangedragen. Daarnaast is in en rondom de ontwikkelzones gekeken. De aangedragen locaties zijn door een extern bureau getoetst aan de vastgestelde criteria.

Mochten de wijkraden ook meedenken over de locaties?

Ja, aan alle Haarlemse wijkraden is een mail gestuurd met het verzoek om mee te denken over mogelijk geschikte locaties en deze aan te dragen voor het locatie onderzoek.

Waarom mogen Haarlemmers hier niet zelf over beslissen of stemmen over de locaties?

Aan inwoners van Haarlem is gevraagd mogelijke suggesties voor locaties te doen. Er zijn meer dan 60 locaties aangedragen. Daarnaast is in en rondom de ontwikkelzones gekeken naar de mogelijkheden. Al deze locaties zijn getoetst aan de door de gemeenteraad vastgestelde toetsingscriteria met als doel te komen tot een eerste selectie van locaties. Op basis van de toets is het merendeel van de voorgestelde locaties afgevallen. Er bleven 4 locaties over. De gemeenteraad heeft besloten welke locaties worden betrokken in het vervolg van het locatie-onderzoek. Aan bewoners, instellingen en bedrijven uit de omgeving is gevraagd om hun inbreng. Op basis van de inbreng van de omgeving, kan integraal en met oog voor alle belangen een keuze gemaakt worden voor de meest geschikte locatie voor Domus Plus en voor de meest geschikte locatie voor Skaeve Huse. De keuze wordt uiteindelijk gemaakt door de gemeenteraad.

Waarom is de gemeente over vier locaties in gesprek gegaan met de Haarlemmers en niet over alle (ruim 60) locaties uit het onderzoek?

De gemeente heeft een locatie onderzoek gedaan ten behoeve van de realisatie van Domus(Plus)

en Skaeve Huse in Haarlem. Voorafgaande aan het onderzoek heeft het college een procesvoorstel hiervoor vastgesteld. In dat procesvoorstel staat dat het de bedoeling was om per project twee of drie kansrijke locaties te selecteren (dus in totaal vier, vijf of zes locaties) waarover zienswijzen in de omgeving worden gevraagd. Het is geen eenvoudige opgave om locaties te vinden voor deze voorzieningen. Aan inwoners van Haarlem is daarom gevraagd hierover mee te denken en suggesties te doen voor beide projecten. Daar zijn veel reacties op gekomen die, samen met inbreng vanuit de gemeentelijke organisatie, hebben geleid tot een zogenaamde longlist van circa 60 locaties in Haarlem. Al deze locaties zijn getoetst aan de door de raad vastgestelde toetsingscriteria met als doel te komen tot een eerste selectie van locaties. Op basis van de toets is het merendeel van de voorgestelde locaties afgevallen. Tegelijkertijd kwam uit de toets een aantal locaties naar voren. Voor zes van deze locaties is een nadere uitwerking gemaakt. Omdat uiteindelijk twee locaties nodig zijn, heeft het college aan de raad gevraagd om van de zes locaties er twee af te laten vallen en vier locaties, die zij mogelijk geschikt acht, aan te wijzen voor het vervolgonderzoek. Met als doel dat van deze vier uiteindelijk de twee meest geschikte plekken door de raad gekozen worden. Door de gemeenteraad is vervolgens vastgesteld welke vier locaties kansrijk zijn en worden betrokken in het vervolg van het locatie-onderzoek. Argumenten om niet over meer dan vier locaties (of alle ruim 60 locaties) met de buurt het gesprek aan te gaan zijn:

• Alle Haarlemmers konden meedenken over de longlist met locaties;
• Er zijn uiteindelijk maar twee locaties nodig;
• Het is niet zinvol het gesprek aan te gaan met Haarlemmers over locaties die het gemeentebestuur niet kansrijk acht;
• Het bekend maken van en de gesprekken over de mogelijke locaties veroorzaakt veel ongerustheid in wijken, ook in wijken waar uiteindelijk de keuze niet op valt. Door het aantal potentiele locaties te beperken wordt ook de ongerustheid beperkt.

Op basis van welke criteria is gekozen voor vier van de zes locaties?

In de vergadering van de raad zijn de voor- en nadelen van de verschillende locaties besproken. Uiteindelijk was de conclusie dat de vier gekozen locaties de potentieel meest geschikte waren. Dat is besproken in de raadvergadering van 22 oktober 2020. Via deze link kunt u de stukken vinden (onder punt 17): gemeentebestuur.haarlem.nl/Vergaderingen/Raad/2020/22-oktober/19:30

En hier vindt u het transcript van de bespreking in de commissie Ontwikkeling (onder punt 5): gemeentebestuur.haarlem.nl/Vergaderingen/Commissie-ontwikkeling/2020/03-december/17:10

Is het rapport van het architectenbureau wv-studio door de gemeente op juistheid gecontroleerd?

Dit rapport is door de gemeente op juistheid gecontroleerd.

Waarom en hoe lang moesten de locaties geheim blijven?

Op 22 oktober 2020 is een besluit genomen over de 4 locaties. De gemeente wilde alle omwonenden op dezelfde dag informeren hierover. Om dat goed te organiseren was een week tijd nodig en daarom zijn de locaties tot 29 oktober geheim gebleven. Op 29 oktober zijn alle onderliggende stukken openbaar geworden en gepubliceerd op de website van de gemeente.

Wanneer wordt een besluit genomen over twee van de vier locaties en wie neemt dat besluit?

Volgens planning wordt in april 2021 een besluit genomen over twee definitieve locaties. De gemeenteraad neemt het besluit. Het college van B&W bereidt het besluit voor, samen met de betrokken ambtenaren. De inbreng van de wijkraden, omwonenden en instellingen en bedrijven uit de omgeving wordt meegegeven aan de gemeenteraad en meegewogen in de besluitvorming.

Op welke gronden wordt de uiteindelijke beslissing voor de twee locaties gemaakt? En hoe draagt de inbreng uit de wijken bij aan de keuze?

Er wordt een keuze gemaakt uit de vier locaties die naar voren kwamen uit een groter locatie-onderzoek. De gesprekken met de omgeving bieden inzicht in de beleving van de wijk door inwoners. Wonen mensen daar nu fijn en welke situaties of gebeurtenissen maken daar mogelijk inbreuk op en hoe verwachten mensen dat dat in de toekomst zal zijn? Op basis van deze gegevens kan een afweging van risico’s en beheersmaatregelen en kansen voor de leefomgeving gemaakt worden. Andere afwegingen die een rol spelen bij de keuze zijn bijvoorbeeld:

• Is de gemeente eigenaar van de grond of kan zij de grond verwerven of huren?
• Welke extra kosten zijn er met de ontwikkeling op deze locatie gemoeid?
• Welke risico’s zijn er ten aanzien van de te doorlopen bestemmingsplanprocedure?
• Welke mogelijkheden ziet de gemeente om eventuele overlastlocaties in de omgeving blijvend aan te pakken?
• Welke kansen en risico’s zijn er ten aanzien van gewenste of geplande ontwikkelingen in de omgeving?
• Mogelijk andere zaken die uit gesprekken met de buurten naar voren komen

Kunnen de voorzieningen ook samen op één locatie komen?

De beide groepen functioneren bij voorkeur niet samen op één locatie. Met name de mensen die in Skaeve Huse wonen functioneren slecht in een groep. Dat gaat slecht samen met DomusPlus wat juist een groepsvoorziening is. Daarom worden twee verschillende locaties gezocht. DomusPlus en Skaeve Huse komen dus niet op één locatie.

Is de participatieraad geraadpleegd?

Het proces van het locatie onderzoek en de participatie daarover is besproken met de participatieraad.

Worden ook de buurgemeenten, zoals bijvoorbeeld Haarlemmermeer, Santpoort, Velserbroek en Spaarndam-oost geïnformeerd of betrokken bij de besluitvorming?

Deze gemeenten zijn geïnformeerd over de plannen van de gemeente Haarlem en hen is gevraagd of zij zelf op hun grondgebied locaties aan kunnen dragen voor DomusPlus. Iedere gemeente realiseert zelf Skaeve Huse. De buurgemeenten worden niet betrokken bij de besluitvorming van de gemeente Haarlem over de locaties. Met de buurgemeenten is regulier overleg over de maatschappelijke opvang en zij worden geïnformeerd over de voortgang van de projecten.

Hoe ver is de gemeente nu met de plannen? Zijn de benodigde onderzoeken al gedaan en zijn er al ontwerpen gemaakt? Weet de gemeente zeker dat de bouw door kan gaan? Is er al een beheerplan en bijbehorende risico-analyse gemaakt?

De gemeente haalt eerst de inbreng van de omgeving op. Daarna wordt een locatie gekozen en dan pas starten we met de onderzoeken en plannen. Er zijn dus nog geen onderzoeken gedaan (zoals bijvoorbeeld bodemonderzoek of flora- en fauna onderzoek). Dit wordt pas gestart als de gemeenteraad besloten heeft over twee locaties. Ook zijn er nog geen ontwerpen gemaakt. Er is wel een globaal programma van eisen vastgesteld per woonvoorziening. In het programma van eisen staan de (fysieke) randvoorwaarden waar de voorziening aan moet voldoen. Het programma van eisen is tegelijk met de locatiecriteria vastgesteld en vindt u onder deze link (bij punt 27): https://gemeentebestuur.haarlem.nl/Vergaderingen/Raad/2019/11-juli/19:30

Op basis van het programma van eisen heeft een architect een eenvoudige studie gemaakt van hoe DomusPlus of Skaeve Huse er uit zou kunnen zien en heeft voor de vier locaties een globale inpassingstekening gemaakt. Deze inpassingstekeningen zijn voorbeelden. Ook het opstellen van een risico analyse en beheerplan is nog niet gebeurd. Dit is maatwerk en wordt opgesteld in afstemming met de buurt. Uiteraard heeft de gemeente wel ervaring met en voorbeelden van andere opvanglocaties in de stad.
Het voordeel van deze werkwijze is dat in een vroeg stadium de buurt betrokken is en dat de buurt in alle stappen van het proces mee kan denken. Het nadeel is dat er nog zaken onzeker zijn en dat de gemeente nog niet op alle vragen een antwoord heeft.

Wordt het project geëvalueerd en wordt de buurt daarbij betrokken? Wat gebeurt er als het project uiteindelijk mislukt?

De bedoeling van de gemeente is om de projecten te realiseren voor de lange termijn. We gaan ervan uit dat het project in zijn geheel niet mislukt. Wel kan het zo zijn dat een bepaalde cliënt zich uiteindelijk niet aan kan passen en/of overlast in de wijk veroorzaakt. Deze cliënt kan dan de toegang tot de woonvoorziening worden ontzegd. Er wordt een beheerplan gemaakt met afspraken over het beheer en de veiligheid in de omgeving. Dit veiligheidsplan wordt regelmatig besproken met gemeente, politie, zorginstelling en omwonenden en ook regelmatig geëvalueerd en aangepast waar nodig.

Als één van de potentiele locaties uiteindelijk, om een nu nog onbekende reden, toch ongeschikt blijkt, wordt een alternatieve locatie gezocht.

Zijn er meer opvangvoorzieningen in Haarlem en waar zijn die dan?

Er zijn meerder opvangvoorzieningen en voorzieningen voor beschermd wonen in Haarlem, verdeeld over de stad. Meer informatie daarover kun u hier vinden: www.ribw-kam.nl/locaties

Vragen over veiligheid, exploitatie en over de doelgroep

Welke organisatie gaat de locaties beheren?

Dat is nu nog niet bekend. Nadat een locatie is gekozen worden instellingen uitgenodigd in te schrijven. Voor Domus Plus wordt een zorgaanbieder geselecteerd. De Skaeve Huse worden gerealiseerd in samenspraak met de Haarlemse woningcorporaties.

Zullen de cliënten van DomusPlus en Skaeve Huse zorgen voor onveilige situaties in de omliggende wijken? En wat voor overlast is dan te verwachten?

De doelgroep bestaat niet uit personen die een gevaar vormen voor hun omgeving, wel uit personen die op hun huidige woonplek regelmatig overlast veroorzaken in de directe omgeving. Doordat de cliënten  van DomusPlus en Skaeve Huse straks een dak boven hun hoofd hebben en voldoende toezicht en begeleiding zullen zij tot rust komen. Ook zullen zij (met name de cliënten van DomusPlus) worden begeleid bij hun verslaving. Ervaring elders in het land leert dat cliënten in de meeste gevallen niet meer van hun verslaving af komen maar dat deze wel beheersbaar wordt. Cliënten zullen niet de behoefte hebben om rond te zwerven in de omgeving en daar overlast te veroorzaken. Wel kunt u de cliënten tegenkomen, bijvoorbeeld in de buurt van hun huis, in de winkel of in het openbaar vervoer.

Wie ziet er op toe dat de cliënten niet buiten drugs gebruiken?

Met de bewoners worden afspraken gemaakt over gebruik van alcohol en andere middelen. Deze mogen alleen op de eigen kamer gebruikt worden. Daar wordt op toegezien door het personeel. Mocht het mis gaan en mocht er toch buiten gebruikt worden, dan kan de begeleiding van de woonvoorziening opgeroepen worden om in te grijpen.

Hoe wordt er gezorgd voor veiligheid in de wijk en in de omgeving van de locaties? Is er voldoende mankracht bij handhaving en politie?
Bij de woonvoorzieningen is begeleiding en beveiliging aanwezig. Zij zijn verantwoordelijk voor de veiligheid op het terrein en kunnen ook worden ingeschakeld wanneer in de omgeving overlast door bewoners wordt gesignaleerd. Als cliënten overlast veroorzaken, kan dat worden gemeld bij de zorgverlener. Als de overlast onverhoopt aanhoudt, kan dat worden gemeld bij de afdeling Veiligheid en Handhaving van de gemeente. In urgente situaties of voor klachten over drugsdealen kan contact worden opgenomen met de politie. Omdat de woonvoorziening zelf zorgt voor beveiliging en omdat het om cliënten gaat die nu ook al in Haarlem wonen is intensieve of langdurige extra inzet van politie en handhaving niet nodig. Uiteraard nemen politie en handhaving wel deel aan het omwonendenoverleg en nemen zij de locatie van de woonvoorziening frequent mee in de surveillance.

Hoe komen de bewoners van DomusPlus en Skaeve Huse aan hun drugs? Wat gebeurt er als drugsdealers in de omgeving gaan staan dealen?

De handel in drugs is verboden. Gebruikers zullen hun middelen dus illegaal moeten verkrijgen, net zoals dat nu het geval is. Waar de handel dus plaatsvindt is ons officieel niet bekend en kunnen we vanzelfsprekend ook niet organiseren. Wel is het een voorwaarde dat in de directe omgeving van DomusPlus en Skaeve Huse geen vaste locatie is waar drugs gedeald of gebruikt wordt. Daarover worden afspraken gemaakt en er wordt toezicht gehouden door de medewerkers van de instelling. Zij spreken drugsdealers aan en kunnen een melding doen bij handhaving en de politie. Overlastmeldingen worden opgevolgd. De strijd tegen drugsgebruik en drugshandel lossen we niet op met DomusPlus en Skaeve Huse. Doordat cliënten binnen op hun kamer mogen gebruiken veroorzaken zij geen overlast door drugsgebruik op straat.

Komt er een beheerplan?

Een beheerplan is maatwerk en wordt voor iedere locatie afzonderlijk opgesteld. Als de definitieve locaties voor Domus Plus en Skaeve Huse gekozen zijn, wordt, samen met de buurt een beheerplan gemaakt. In dit plan staat welke maatregelen genomen worden om overlast te voorkomen. In het beheerplan staat bijvoorbeeld hoe de openbare ruimte rondom de locaties onderhouden en schoongemaakt wordt en welke inzet van de politie en handhaving verwacht mag worden. Het gaat bijvoorbeeld om afspraken over regulier overleg met omwonenden, meldingen bij overlast, registratie van klachten en onvolkomenheden, surveillance door handhaving en politie, huisregels en sanctiebeleid voor cliënten en mogelijk afspraken over cameratoezicht en de inzet van een extern beveiligingsbedrijf. Ook worden afspraken vastgelegd over hoe omwonenden contact op kunnen nemen in het geval van overlastsituaties, zodat snel en adequaat gereageerd kan worden. Gemeente, zorgaanbieder en beheerder blijven met de buurt in gesprek om te kijken of de afspraken uit het beheerplan nagekomen worden en of deze het gewenste resultaat geven. De gemeente heeft al ervaring met andere opvanglocaties in Haarlem, zoals bijvoorbeeld de locatie Wilhelminastraat, de locatie Velserpoort en de locatie MS Aurora. Een voorbeeld van een beheerplan kunt u via deze link inzien: Convenant_beheersmaatregelen_24_uursopvang_Wilhelminastraat_10_-_12.pdf (haarlem.nl)

Welke norm wordt gehanteerd voor de begeleiding van bewoners en waarom kan dat anders zijn dan in andere gemeenten?

De begeleiding, zorg en beveiliging wordt afgestemd op de behoefte van de bewoners en de omgeving. Op dit moment gaat de gemeente ervan uit dat bij DomusPlus 24 uur per dag begeleiding en beveiliging aanwezig zal zijn en minimaal twee medewerkers in de nacht. Bij Skaeve Huse zal er dagelijks bezoek zijn van begeleiding en een beheerder maar niet 24 uur per dag. Dat wordt dus afgestemd op de daadwerkelijke behoefte. Enkele Haarlemmers hebben de suggestie gedaan om het eerste jaar wel 24 uur per dag voor toezicht te zorgen bij Skaeve Huse, net zoals dat in Rotterdam gebeurt. Deze tip wordt meegenomen in de afwegingen en is afhankelijk van de bewoners die straks daadwerkelijk in de Skaeve Huse komen. Een optie is bijvoorbeeld te starten met 24/7 toezicht en dat af te bouwen wanneer dat kan.

Krijgen de cliënten hulp om van hun verslaving af te komen?

Deze hulp krijgen de cliënten inderdaad. De ervaring in andere gemeenten leert dat de verslaving van cliënten daardoor meestal beheersbaar wordt. De meeste clienten zal het vermoedelijk niet lukken om (blijvend) af te kicken. Dat is hen eerder ook niet gelukt en is vaak een belangrijke reden waarom dat zij in DomusPlus terecht komen. Mensen die in Skaeve Huse wonen hebben minder vaak of minder ernstig problemen met verslaving dan cliënten van DomusPlus.

Mogen de cliënten zelfstandig de wijk in, bijvoorbeeld om boodschappen te doen?

Ja, de cliënten mogen zelfstandig de wijk in. Bijvoorbeeld om een wandelingetje maken, boodschappen te doen of van het openbaar vervoer gebruik te maken. Nieuwe cliënten kunnen in hun eerste periode begeleid worden als zij de buurt in gaan, zodat zij weten welk gedrag wel en niet van hen verwacht wordt. Daarnaast kunnen met individuele cliënten afspraken gemaakt worden over begeleiding of beperkingen. Bijvoorbeeld over tijden waarop wel of niet gewinkeld wordt en welke winkels wel of niet bezocht worden. Uiteraard kan gebruik gemaakt worden van bezorg diensten.

Worden er afspraken gemaakt over huisregels en sancties? En kunnen cliënten uit huis worden geplaatst bij het overtreden van de regels?

Ja er gelden huisregels en sancties, bijvoorbeeld over tijden waarop cliënten binnen moeten zijn. De huisregels en sancties worden bepaald in overleg met zorginstelling en cliënten en waar nodig afgestemd met politie, gemeente en omgeving. Het is bijvoorbeeld niet zo dat cliënten die te laat thuis zijn, ‘s nachts in de buurt rond mogen zwerven. Als een bewoner zich uiteindelijk niet aan kan passen en overlast veroorzaakt voor de buurt, dan kan besloten worden deze uit de instelling te plaatsen. Dat betekent in de meeste gevallen een zwervend bestaan op straat.

Mogen de cliënten bezoekers ontvangen?

Ja, dat mag. Onder de voorwaarde dat bezoekers zich ook houden aan de huisregels. Er kunnen huisregels opgesteld worden die het bezoek beperken.

Krijgen de cliënten dagbesteding?

Aan de cliënten van beide voorzieningen wordt dagbesteding aangeboden. Voor bewoners van DomusPlus is deelname verplicht. In DomusPlus wordt ook gezorgd voor een avond-programma.

Hoe worden de cliënten financieel gesteund?

De cliënten krijgen in de meeste gevallen een uitkering en worden door de zorginstelling begeleid bij het beheren van hun financiën.

Mocht er straks een incident plaatsvinden, wie is er dan aansprakelijk?

De veroorzaker is aansprakelijk. Misdrijven (zoals bijvoorbeeld geweld of diefstal) moeten gemeld worden bij de politie. Schade die door cliënten is veroorzaakt kan gemeld worden bij de woonvoorziening. Overigens komen bij DomusPlus of in Skaeve Huse geen mensen te wonen die een gevaar vormen voor de mensen in de buurt of passanten.

Hoe wordt omgegaan met de bekende overlastproblemen rondom de vier locaties?

Gedurende de participatie over DomusPlus en Skaeve Huse hebben veel Haarlemmers meldingen gedaan over ervaringen met overlast die er nu al rond de locaties is. Het volgende is veel genoemd:

• Nieuweweg 2: drugsgebruik dealen en prostitutie in en bij de ingangen van het Reinaldapark,  met name op de kruising Nieuweweg/Fuikvaartweg/Reinaldapad
• Robertus Nurksweg: hangjongeren en drugsoverlast onder het Stastokviaduct. Soms auto-inbraken op de parkeerterreinen aan de Diakenhuisweg.
• Boerhaavelaan 57: hangjongeren, drugsoverlast en mogelijk prostitutie op de parkeerterreinen van het CBI, de Voorthuizenschool en Saxenburg
• Vergierdeweg 454: hangjongeren en drugsoverlast op en rond het sportpark

De overlastmeldingen zijn doorgegeven aan handhaving van de gemeente Haarlem en besproken met de politie. Het is de bedoeling dat in de directe omgeving van DomusPlus en Skaeve Huse geen locatie is waar drugs gedeald of gebruikt wordt. Dat betekent mogelijk dat er een aanpak moet komen voor de huidige overlastlocaties en afspraken moeten worden gemaakt met de instellingen die DomusPlus en Skave Huse beheren. Overigens zal in het kader van Skaeve Huse of DomusPlus niet de overlastsituatie in de hele wijk kunnen worden opgelost. Daarnaast mag het niet zo zijn dat overlast zich meer richting de woningen verplaatst.

Worden cliënten vooraf gescreend op een geschiedenis van (seksuele) geweldsdelicten?

Ja, niet iedere dakloze kan in DomusPlus of Skaeve Huse wonen. Er komen geen criminelen die eigenlijk in de gevangenis thuis horen en er komen geen  zedendelinquenten.

Vragen over de vier beoogde locaties

Waarom kiest de gemeente voor locaties aan de rand van kindervriendelijke buurten, soms kwetsbare buurten en vlakbij openbare voorzieningen zoals een park, volkstuinen, veel gebruikte fietspaden en sportverenigingen?

Het is lastig in Haarlem een plek te vinden voor de beoogde woonvoorzieningen. Er is gezocht naar locaties op afstand van woningen maar ook weer niet volledig afgelegen. De cliënten zullen straks ook gebruik maken van voorzieningen zoals zorg, winkels en het openbaar vervoer. Bovendien zijn echt afgelegen locaties in Haarlem niet of nauwelijks beschikbaar. Ook is het zo dat de cliënten geen personen zijn die een gevaar vormen voor hun omgeving. Wel veroorzaken zij op hun huidige woonplek regelmatig overlast voor de directe omgeving. Dat kan niet meer als zij op minimaal 100 meter afstand van anderen wonen. Doordat de toekomstige bewoners van DomusPlus en Skaeve Huse een dak boven hun hoofd hebben en voldoende toezicht en begeleiding, zullen zij niet de behoefte hebben om rond te zwerven in de omgeving en daar overlast te veroorzaken. Op basis van een locatieonderzoek zijn vier locaties aangewezen die mogelijk geschikt zijn. Deze vier locaties liggen enerzijds op afstand van woningen en anderzijds niet zo afgelegen dat voorzieningen als winkels en openbaar vervoer voor cliënten niet bereikbaar zijn.

De cliënten kunnen zich niet aanpassen aan het leven in een normale woonwijk. Kunnen zij zich dan wel aanpassen op een van de vier potentiele locaties?

Omdat de locaties op afstand van bestaande woningen zijn, is onaangepast gedrag door cliënten minder overlast gevend. Zij zijn immers uit het zicht en buiten gehoorsafstand. Daarnaast verbetert het gedrag meestal doordat zij een vaste woonplek krijgen met de juiste begeleiding. In het SEV advies Skaeve Huse uit januari 2010,  wordt geconcludeerd dat Skaeve Huse een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan het verminderen van burenoverlast in woonbuurten en dat Skaeve Huse bewoners niet of nauwelijks overlast veroorzaken voor de aangrenzende wijk. Het rapport kunt u vinden via deze link: https://www.platformwoonoverlast.nl/files/2015/04/SEV-evaluatierapport-Skaeve-Huse-1.pdf

Waarom kunnen de cliënten niet opgevangen worden in de bestaande daklozenlocaties?

De bestaande opvanglocaties zijn regelmatig overbezet en er si geen ruimte om de bestaande locaties uit te breiden. Bovendien behoren cliënten van DomusPlus tot een specifieke doelgroep waarvoor in de huidige opvanglocaties de juiste zorg en begeleiding ontbreekt. Cliënten van DomusPlus hebben bijvoorbeeld vaak een verstandelijke beperking. Bewoners van Skaeve Huse zijn mensen die niet in een groep samen kunnen leven en om die reden niet opgevangen kunnen worden in de huidige opvanglocaties.

Liggen de vier locaties in de Groene Zoom en is bouwen in de Groene Zoom niet in strijd met het coalitieprogramma van het college?
Het is lastig in Haarlem een plek te vinden voor de beoogde woonvoorzieningen. Er zijn vier locaties aangewezen die mogelijk geschikt zijn voor de realisatie van de voorzieningen. Vanwege de aard van de projecten, de kleinschaligheid en het maatschappelijk belang is gekozen voor deze vier locaties. Die overigens niet in een beschermd natuurgebied liggen. Het coalitieprogramma stelt dat er geen grootschalige woningbouw komt in de Groene Zoom. De grote woningbouwopgave moet binnenstedelijk worden opgelost. Voor DomusPlus en Skaeve Huse is binnenstedelijk bouwen geen optie en het gaat om kleinschalige voorzieningen die ruimtelijk ingepast kunnen worden in een groene omgeving.

Zijn de vier locaties wel voldoende afgelegen?

Als criterium is vastgesteld dat de locaties op minimaal 100 meter afstand moeten liggen van woningen of andere gevoelige functies zoals scholen, sportverenigingen en kinderopvang. De afstanden voor de vier locaties zijn als volgt:

* de dichtstbijzijnde woning in Schalkwijk ligt op 400 meter afstand, de dichtstbijzijnde woning in Vijfhuizen op 210 meter
**In de boerderij Noord-Akendam is nu ook een woning
***als de internationale school naar de Diakenhuisweg verhuist dan is de afstand 180 meter

Is er bij de locatiekeuze rekening gehouden looproutes naar bijvoorbeeld winkels en openbaar vervoer?
De adressen die op de looproutes van de beoogde locaties naar winkels en openbaar vervoer liggen, zijn door de gemeente geïnformeerd over de plannen. Het is niet zo dat looproutes een criterium zijn op basis waarvan een keuze wordt gemaakt. Er komen namelijk geen gevaarlijke mensen in DomusPlus of Skaeve Huse te wonen en het is niet gevaarlijk als je hen op hun weg naar winkel of bus tegen komt. Doordat de toekomstige bewoners van Skaeve Huse en Domus Plus een vaste verblijfplek krijgen met de juiste begeleiding, valt niet te verwachten dat zij nog veel overlast voor hun omgeving zullen zorgen. Daarnaast is het zo dat in een beheerplan afspraken gemaakt kunnen worden met toekomstige bewoners over bijvoorbeeld looproutes en het bezoek van winkels.

Zijn er ook voordelen voor de wijk van de vestiging van DomusPlus of Skaeve Huse? Gaan de cliënten bijvoorbeeld wat voor de wijk doen?
Dat is onderwerp van gesprek als er gekozen is voor een locatie. Mogelijk kunnen cliënten bijvoorbeeld iets betekenen bij het opknappen van de openbare ruimte in de omgeving. Of kunnen de cliënten een dagbesteding vinden die bijdraagt aan de leefbaarheid in de wijk.

Waarom heeft de gemeente niet gekozen voor een locatie in de Waardepolder?
Locaties in de Waarderpolder die bestemd zijn voor bedrijven, zijn niet verder onderzocht omdat volgens het bestemmingsplan niet mag worden gewoond in de Waarderpolder. Een vorm van wonen toestaan in de Waarderpolder is illegaal en ongewenst en strijdig met (veelal recent) gemaakte afspraken. De gemeente pakt alle illegale woningen in de Waarderpolder aan met een handhavingstraject. Mensen die hier soms al jaren wonen zijn/worden gedwongen te verhuizen. Woonvoorzieningen passen niet in de Waarderpolder omdat het een gezoneerd bedrijventerrein betreft waar overlast mogelijk is van geur en geluid en waar gevaarlijke stoffen worden opgeslagen. Gevoelige objecten zoals woningen horen niet thuis op een gezoneerd bedrijventerrein en een combinatie met wonen is daardoor niet mogelijk. Aanpassen van de zonering heeft een negatief effect op huidige bedrijfsvoering en toekomstige mogelijkheden van gevestigde bedrijven. Dit is onwenselijk omdat de werkgelegenheid in de Waarderpolder belangrijk is. De Waarderpolder moet zich als bedrijventerrein kunnen blijven ontwikkelen. Dit betekent dat verdringing van bedrijven met milieuhinder niet acceptabel is. Bedrijven die beperkt worden in hun bedrijfsvoering als gevolg van het wijzigen van het bestemmingsplan kunnen wettelijk aanspraak maken op een vergoeding van geleden planschade. Dit kan tot een aanzienlijke kostenpost voor de gemeente leiden. Ook vanuit het perspectief van de cliënten vindt de gemeente huisvesting op een bedrijventerrein minder gewenst. De cliënten moeten hier in de meeste gevallen de rest van hun leven wonen en een bedrijventerrein is geen prettige woonomgeving. Bovendien zijn in de Waarderpolder de meeste voorzieningen op afstand en net als op de vier beoogde locaties zullen de toekomstige bewoners gebruik maken van voorzieningen in de omringende woonwijken.

Waarom zijn locaties in oost en Schalkwijk gekozen en waarom niet in het centrum, west of zuid?
Er is gezocht naar mogelijk geschikte locaties door heel Haarlem. Daarbij is geselecteerd op de mogelijke geschiktheid van een locatie maar niet op een (of geen) ligging in Haarlem oost of Schalkwijk. De bestaande locaties voor maatschappelijke opvang bevinden zich in Haarlem Noord (Vondelweg 997,  Generaal de la Reijstraat 6 en de Ruysdaelstraat) en in het centrum (Kruisweg 74 en Wilhelminastraat 10). Daarnaast bevindt zich aan de Zijlsingel 22 (centrum) een Domus locatie waar ook justitiële plekken zijn.

Waarom is er geen mogelijke locatie in bijvoorbeeld Bloemendaal, Groningen of Veenhuizen, de Haarlemmermeer of ergens op het platteland genoemd?

Er is gezocht naar plekken in de gemeente Haarlem. Iedere gemeente heeft haar eigen verantwoordelijkheid voor het opvangen van dak- en thuislozen en de gemeente Haarlem kan geen besluiten nemen over andere gemeenten.

Is de locatie naast de monumentale boerderij Akendam wel geschikt? En waarom stelt de gemeente  wel geld beschikbaar voor de bouw van DomusPlus en Skaeve Huse en niet voor het restaureren van de boerderij? En hoe ziet de gemeente dit in relatie tot het afwijzen van de plannen voor de sauna?

De opvang van daklozen is een taak van de gemeente. Daarom komen er financiële middelen beschikbaar om de geplande voorzieningen te bouwen. Daarnaast is er een wens om de monumentale boerderij te restaureren. Deze boerderij is op dit moment geen eigendom van de gemeente. Als voor de locatie aan de Vergierdeweg gekozen wordt dan wordt rekening gehouden met de monumentale waarde van de bestaande bebouwing, die gehandhaafd dient te worden. Een voorwaarde is dat nieuwbouw met respect voor de monumentale en cultuurhistorische waarden en de bijzondere landschappelijke omgeving wordt ingepast. Voor beide voorzieningen ziet de gemeente kansen om dat aan te tonen. De vraag welke functie de boerderij kan krijgen is nu nog niet beantwoord. Onlangs is een vergunningaanvraag voor een sauna aan de Vergierdeweg afgewezen omdat de plannen te grootschalig waren en niet pasten bij de historische en landschappelijke waarde. De plannen voor DomusPlus en Skaeve Huse zijn kleinschaliger en bovendien is het lastig om in Haarlem een geschikte locatie te vinden voor deze voorzieningen.

Is de locatie aan de Robertus Nurksweg wel geschikt? Is rekening gehouden met de plannen rondom Oostpoort?
Er is rekening gehouden met voldoende afstand tot eventuele woningbouwplannen in Oostpoort. Ook als de locatie van de fly-over mogelijk moet worden aangepast, wordt rekening gehouden met de plannen voor DomusPlus of Skaeve Huse.

Waarom blijft de locatie aan de Nieuweweg 2 niet agrarisch? En heeft de gemeente deze locatie niet onlangs aangekocht en daarmee al een besluit genomen over deze plek?

De locatie Nieuweweg 2 heeft een agrarische bestemming en heeft lange tijd te koop gestaan. In 2018 is de boerderij aangekocht door de gemeente als strategisch vastgoed. Dat betekent dat de gemeente het vastgoed in portefeuille (bezit) houdt en in kan zetten om te sturen op het bereiken van publieke doelstellingen. Bij de aankoop heeft het college laten weten dat zij wilde onderzoeken of deze locatie mogelijk geschikt is voor de vestiging van DomusPlus. Omdat de gemeente wilde weten of er hiervoor ook andere geschikte locaties in Haarlem zijn, is eerst een uitgebreid onderzoek verricht naar locaties. De vier potentiele locaties die uit het onderzoek naar voren zijn gekomen, zijn in de ogen van de gemeente alle vier even logisch of waarschijnlijk. Volgens planning neemt de gemeente in april 2021 een besluit over twee definitieve plekken.

Is de grond eigendom van de gemeente?

De grond bij de Robertus Nurksweg en de Nieuweweg zijn eigendom van de gemeente. Over de andere locaties twee locaties is de gemeente in gesprek met de eigenaar.

Wordt het hele perceel aan de Nieuweweg 2 gebruikt voor DomusPlus of Skaeve Huse? En zo nee, wat gebeurt er met de rest van het perceel?

Het perceel aan de Nieuweweg 2 is circa 27.000 m2 groot. Voor DomusPlus of Skaeve Huse is 2.000 of 1.000 m2 nodig. Als hier DomusPlus of Skaeve Huse komt, dan komt dit dus op een klein deel van het perceel. Wat er met de rest van het perceel zal gebeuren en welke bestemming dat krijgt is nog niet bekend en zal worden onderzocht nadat een besluit over DomusPlus en Skaeve Huse genomen is.

Wordt het hele perceel aan de Boerhaavelaan 57 gebruikt voor DomusPlus of Skaeve Huse? En zo nee, wat gebeurt er met de rest van het perceel?

Op dit perceel is de afvalwaterzuiveringsinstallatie van het Hoogheemraadschap van Rijnland gevestigd. Deze installatie zal over een aantal jaren worden ontmanteld. Het perceel aan de Boerhaavelaan 57 is circa 46.000 m2 groot. Voor DomusPlus of Skaeve Huse is 2.000 of 1.000 m2 nodig. Als hier DomusPlus of Skaeve Huse komt, dan komt dit dus op een klein deel van het perceel. Wat er met de rest van het perceel zal gebeuren wordt samen met Rijnland onderzocht. Eén van de mogelijkheden is dat hier een installatie voor geothermie komt. Dat staat vestiging van DomusPlus of Skaeve Huse niet in de weg.

Overige vragen

Gaat het om tijdelijke of permanente woonvoorzieningen?

Het gaat om permanente woonvoorzieningen. Cliënten kunnen na verloop van tijd doorstromen naar een meer zelfstandige woonvorm. De praktijk in andere gemeenten leert echter dat van doorstromingen nauwelijks sprake is en dat de meeste cliënten voor de rest van hun leven hier wonen. Bij Skaeve Huse is het zo dat er maximaal zes komen. Er kunnen er tijdelijk minder staan.

Waarom zet de gemeente zich niet eerst in voor het opknappen en leefbaarder maken van de wijken voordat DomusPlus of Skaeve Huse worden gebouwd?
Nadat een locatie gekozen is, worden gesprekken gevoerd over de realisatie van DomusPlus of Skaeve Huse en de voorwaarden die daarvoor gelden. Een voorwaarde kan bijvoorbeeld zijn het opknappen van de openbare ruimte in de directe omgeving van de nieuwe huisvesting. Het schoon, heel en veilig houden van de wijk en stad is altijd van belang en niet afhankelijk van DomusPlus of Skaeve Huse.

Daalt de waarde van de woningen in de omgeving door de komst van DomusPlus en Skaeve Huse? En wordt deze financiële schade dan vergoed?
Omdat de woonvoorzieningen op ruime afstand van bestaande woningen worden gerealiseerd is er geen overlast door bijvoorbeeld uitzicht of geluid te verwachten. Het lijkt op dit moment erg onwaarschijnlijk dat de waarde van bestaande woningen en ander vastgoed in de omgeving van de vier locaties zal dalen als gevolg van DomusPlus of Skaeve Huse. In ieder geval zal dat zo veel mogelijk voorkomen worden. Bijvoorbeeld door te zorgen voor voldoende afstand en voor een visuele afscheiding door bijvoorbeeld struiken en bomen. Als u toch verwacht schade te ondervinden als gevolg van de bouw van DomusPlus of Skaeve Huse, dan kunt u een aanvraag tot vergoeding van deze schade (dat juridische term is ‘planschade’) indienen bij de gemeente. Dat kan nadat de gemeente besloten heeft tot een noodzakelijke wijziging van het bestemmingsplan. Zo ver is het nu nog niet. Eerst wordt een locatie gekozen en daarna moet een bouwplan worden gemaakt. Op basis van dat plan kan een bestemmingsplanprocedure worden doorlopen.

Waarom wordt zoveel geld uitgegeven voor maar 30 mensen?
De opvang van daklozen is een taak van de gemeente die nu eenmaal geld kost.

Kan ik bezwaar maken tegen de locatiekeuze?
Het is niet mogelijk om tegen de keuze voor een locatie beroep of bezwaar in te dienen. Pas nadat de gemeenteraad een locatie heeft aangewezen en er een procedure voor het aanpassen van het bestemmingsplan is doorlopen of een bouwvergunning is verleend, kan bezwaar worden gemaakt.

Er zijn in 2020 verschillende digitale informatie bijeenkomsten geweest. Kan ik die ergens terugzien?

U kunt op deze website de uitzending van de digitale bijeenkomsten nog eens terug zien.

Op 9 november was er een algemene uitzending waar de gemeente, samen met mensen uit de praktijk,  informatie heeft gegeven over DomusPlus en Skaeve Huse en de cliënten van de woonvoorziening. Belangstellenden konden vragen stellen via de chat. De veel gestelde vragen zijn opgenomen in de Q&A lijst op deze website. Het filmpje van de voorlichtingsbijeenkomst van 9 november kunt u bekijken onder het kopje ‘video’.

Op 7 december (Boerhaavewijk en Vondelkwartier) en 14 december (Parkwijk en Zuiderpolder) zijn er buurtgesprekken geweest tussen één van de wethouders van de gemeente Haarlem en een afvaardiging van de wijk. Deze gesprekken kunt u bekijken onder het kopje ‘buurtgesprekken’.

Kan ik nog meedoen aan het participatietraject rondom het locatie onderzoek?

Nee, dit participatietraject is gesloten. Alle inbreng is verzameld en er wordt een participatieverslag gemaakt. Met de inbreng uit de buurten maakt de gemeenteraad een keuze voor twee locaties. Voor de twee gekozen locaties worden twee nieuwe participatietrajecten gestart. Deze gaan over het ontwerp van de woonvoorzieningen, de voorwaarden voor de vestiging van de woonvoorziening en over beheersmatige aspecten en veiligheid. Omwonenden worden hierover geïnformeerd via de post en via de website van de gemeente.

Er lijkt in geen van de vier buurten veel draagvlak te zijn voor het realiseren van DomusPlus of Skaeve Huse. Wat wordt er met de inspraak gedaan? Is het besluit niet al lang genomen?

De gemeente heeft al eerder besloten dat Domusplus en Skave Huse in Haarlem komen en daarvoor een locatie onderzoek te doen. Er zijn vier mogelijke locaties aangewezen. Uit deze vier kiest de gemeente er uiteindelijk twee. Inwoners van Haarlem wordt gevraagd om hun inbreng over deze vier locaties maar maken niet de keuze. Het college en de gemeenteraad betrekken de inbreng uit de wijken bij hun keuze. De opvang van dak- en thuislozen is een taak van de gemeente. Het is begrijpelijk dat er ongerustheid in de buurten is maar dat of het ontbreken van draagvlak is voor de gemeente geen reden af te zien van de plannen om opvanglocaties te realiseren voor deze doelgroepen.

Hoe zijn de toetsingscriteria tot stand gekomen en wie heeft deze opgesteld? Zijn deze toetsingscriteria landelijk vastgesteld?

Op haarlem.nl/opvang vindt u onder documenten het rapport met daarin alle criteria. De toetsingscriteria zijn bepaald op basis van een SEV advies uit 2010 over Skaeve Huse. In dat advies staat dat de bewoners niet of nauwelijks overlast opleveren voor de aangrenzende buurt, mits een afstand van minimaal 75 à 100 meter in acht wordt genomen en een visuele afscheiding wordt aangebracht. Er zijn geen landelijk vastgestelde toetsingscriteria. De gemeente Rotterdam bijvoorbeeld, heeft als criterium voor Skaeve Huse een loopafstand van 300 meter gehanteerd. Het verschil tussen de toetsingscriteria voor DomusPlus en Skaeve Huse is dat voor DomusPlus een groter terrein nodig is (circa 2.000 m2) en da DomusPlus onder de bestemming ‘maatschappelijke voorzieiningen’ valt en Skaeve Huse onder ‘wonen’.

Hoe komt de gemeente aan de ruim 60 aangedragen locaties? Door wie zijn de locaties aangedragen?

Inwoners van Haarlem konden meedenken en mogelijke suggesties doen voor locaties voor plaatsing van een Domus Plus of Skaeve Huse. Dit kon tot 1 oktober 2019. De gemeente heeft een uitvraag gedaan in de stad. Dat is bekend gemaakt via social media, een digitaal nieuwsbericht van de gemeente en een artikel in het Haarlems Dagblad. Daarnaast is het ook intern binnen de gemeentelijke organisatie bekend gemaakt bij ambtenaren en bestuur. Er zijn zowel locaties aangedragen door burgers, ondernemingen als de gemeente (ambtenaren en raadsleden) zelf. Er is niet geregistreerd wie wat heeft aangedragen. Er zijn meer dan 60 locaties aangedragen. Daarnaast is in en rondom de ontwikkelzones gekeken. De aangedragen locaties zijn door een extern bureau getoetst aan de vastgestelde criteria.

Mochten de wijkraden ook meedenken over de locaties?

Ja, aan alle Haarlemse wijkraden is een mail gestuurd met het verzoek om mee te denken over mogelijk geschikte locaties en deze aan te dragen voor het locatie onderzoek.

Waarom mogen Haarlemmers hier niet zelf over beslissen of stemmen over de locaties?

Aan inwoners van Haarlem is gevraagd mogelijke suggesties voor locaties te doen. Er zijn meer dan 60 locaties aangedragen. Daarnaast is in en rondom de ontwikkelzones gekeken naar de mogelijkheden. Al deze locaties zijn getoetst aan de door de gemeenteraad vastgestelde toetsingscriteria met als doel te komen tot een eerste selectie van locaties. Op basis van de toets is het merendeel van de voorgestelde locaties afgevallen. Er bleven 4 locaties over. De gemeenteraad heeft besloten welke locaties worden betrokken in het vervolg van het locatie-onderzoek. Aan bewoners, instellingen en bedrijven uit de omgeving is gevraagd om hun inbreng. Op basis van de inbreng van de omgeving, kan integraal en met oog voor alle belangen een keuze gemaakt worden voor de meest geschikte locatie voor Domus Plus en voor de meest geschikte locatie voor Skaeve Huse. De keuze wordt uiteindelijk gemaakt door de gemeenteraad.

Waarom is de gemeente over vier locaties in gesprek gegaan met de Haarlemmers en niet over alle (ruim 60) locaties uit het onderzoek?

De gemeente heeft een locatie onderzoek gedaan ten behoeve van de realisatie van Domus(Plus)

en Skaeve Huse in Haarlem. Voorafgaande aan het onderzoek heeft het college een procesvoorstel hiervoor vastgesteld. In dat procesvoorstel staat dat het de bedoeling was om per project twee of drie kansrijke locaties te selecteren (dus in totaal vier, vijf of zes locaties) waarover zienswijzen in de omgeving worden gevraagd. Het is geen eenvoudige opgave om locaties te vinden voor deze voorzieningen. Aan inwoners van Haarlem is daarom gevraagd hierover mee te denken en suggesties te doen voor beide projecten. Daar zijn veel reacties op gekomen die, samen met inbreng vanuit de gemeentelijke organisatie, hebben geleid tot een zogenaamde longlist van circa 60 locaties in Haarlem. Al deze locaties zijn getoetst aan de door de raad vastgestelde toetsingscriteria met als doel te komen tot een eerste selectie van locaties. Op basis van de toets is het merendeel van de voorgestelde locaties afgevallen. Tegelijkertijd kwam uit de toets een aantal locaties naar voren. Voor zes van deze locaties is een nadere uitwerking gemaakt. Omdat uiteindelijk twee locaties nodig zijn, heeft het college aan de raad gevraagd om van de zes locaties er twee af te laten vallen en vier locaties, die zij mogelijk geschikt acht, aan te wijzen voor het vervolgonderzoek. Met als doel dat van deze vier uiteindelijk de twee meest geschikte plekken door de raad gekozen worden. Door de gemeenteraad is vervolgens vastgesteld welke vier locaties kansrijk zijn en worden betrokken in het vervolg van het locatie-onderzoek. Argumenten om niet over meer dan vier locaties (of alle ruim 60 locaties) met de buurt het gesprek aan te gaan zijn:

• Alle Haarlemmers konden meedenken over de longlist met locaties;
• Er zijn uiteindelijk maar twee locaties nodig;
• Het is niet zinvol het gesprek aan te gaan met Haarlemmers over locaties die het gemeentebestuur niet kansrijk acht;
• Het bekend maken van en de gesprekken over de mogelijke locaties veroorzaakt veel ongerustheid in wijken, ook in wijken waar uiteindelijk de keuze niet op valt. Door het aantal potentiele locaties te beperken wordt ook de ongerustheid beperkt.

Op basis van welke criteria is gekozen voor vier van de zes locaties?

In de vergadering van de raad zijn de voor- en nadelen van de verschillende locaties besproken. Uiteindelijk was de conclusie dat de vier gekozen locaties de potentieel meest geschikte waren. Dat is besproken in de raadvergadering van 22 oktober 2020. Via deze link kunt u de stukken vinden (onder punt 17): gemeentebestuur.haarlem.nl/Vergaderingen/Raad/2020/22-oktober/19:30

En hier vindt u het transcript van de bespreking in de commissie Ontwikkeling (onder punt 5): gemeentebestuur.haarlem.nl/Vergaderingen/Commissie-ontwikkeling/2020/03-december/17:10

Is het rapport van het architectenbureau wv-studio door de gemeente op juistheid gecontroleerd?

Dit rapport is door de gemeente op juistheid gecontroleerd.

Waarom en hoe lang moesten de locaties geheim blijven?

Op 22 oktober 2020 is een besluit genomen over de 4 locaties. De gemeente wilde alle omwonenden op dezelfde dag informeren hierover. Om dat goed te organiseren was een week tijd nodig en daarom zijn de locaties tot 29 oktober geheim gebleven. Op 29 oktober zijn alle onderliggende stukken openbaar geworden en gepubliceerd op de website van de gemeente.

Wanneer wordt een besluit genomen over twee van de vier locaties en wie neemt dat besluit?

Volgens planning wordt in april 2021 een besluit genomen over twee definitieve locaties. De gemeenteraad neemt het besluit. Het college van B&W bereidt het besluit voor, samen met de betrokken ambtenaren. De inbreng van de wijkraden, omwonenden en instellingen en bedrijven uit de omgeving wordt meegegeven aan de gemeenteraad en meegewogen in de besluitvorming.

Op welke gronden wordt de uiteindelijke beslissing voor de twee locaties gemaakt? En hoe draagt de inbreng uit de wijken bij aan de keuze?

Er wordt een keuze gemaakt uit de vier locaties die naar voren kwamen uit een groter locatie-onderzoek. De gesprekken met de omgeving bieden inzicht in de beleving van de wijk door inwoners. Wonen mensen daar nu fijn en welke situaties of gebeurtenissen maken daar mogelijk inbreuk op en hoe verwachten mensen dat dat in de toekomst zal zijn? Op basis van deze gegevens kan een afweging van risico’s en beheersmaatregelen en kansen voor de leefomgeving gemaakt worden. Andere afwegingen die een rol spelen bij de keuze zijn bijvoorbeeld:

• Is de gemeente eigenaar van de grond of kan zij de grond verwerven of huren?
• Welke extra kosten zijn er met de ontwikkeling op deze locatie gemoeid?
• Welke risico’s zijn er ten aanzien van de te doorlopen bestemmingsplanprocedure?
• Welke mogelijkheden ziet de gemeente om eventuele overlastlocaties in de omgeving blijvend aan te pakken?
• Welke kansen en risico’s zijn er ten aanzien van gewenste of geplande ontwikkelingen in de omgeving?
• Mogelijk andere zaken die uit gesprekken met de buurten naar voren komen

Kunnen de voorzieningen ook samen op één locatie komen?

De beide groepen functioneren bij voorkeur niet samen op één locatie. Met name de mensen die in Skaeve Huse wonen functioneren slecht in een groep. Dat gaat slecht samen met DomusPlus wat juist een groepsvoorziening is. Daarom worden twee verschillende locaties gezocht. DomusPlus en Skaeve Huse komen dus niet op één locatie.

Is de participatieraad geraadpleegd?

Het proces van het locatie onderzoek en de participatie daarover is besproken met de participatieraad.

Worden ook de buurgemeenten, zoals bijvoorbeeld Haarlemmermeer, Santpoort, Velserbroek en Spaarndam-oost geïnformeerd of betrokken bij de besluitvorming?

Deze gemeenten zijn geïnformeerd over de plannen van de gemeente Haarlem en hen is gevraagd of zij zelf op hun grondgebied locaties aan kunnen dragen voor DomusPlus. Iedere gemeente realiseert zelf Skaeve Huse. De buurgemeenten worden niet betrokken bij de besluitvorming van de gemeente Haarlem over de locaties. Met de buurgemeenten is regulier overleg over de maatschappelijke opvang en zij worden geïnformeerd over de voortgang van de projecten.

Hoe ver is de gemeente nu met de plannen? Zijn de benodigde onderzoeken al gedaan en zijn er al ontwerpen gemaakt? Weet de gemeente zeker dat de bouw door kan gaan? Is er al een beheerplan en bijbehorende risico-analyse gemaakt?

De gemeente haalt eerst de inbreng van de omgeving op. Daarna wordt een locatie gekozen en dan pas starten we met de onderzoeken en plannen. Er zijn dus nog geen onderzoeken gedaan (zoals bijvoorbeeld bodemonderzoek of flora- en fauna onderzoek). Dit wordt pas gestart als de gemeenteraad besloten heeft over twee locaties. Ook zijn er nog geen ontwerpen gemaakt. Er is wel een globaal programma van eisen vastgesteld per woonvoorziening. In het programma van eisen staan de (fysieke) randvoorwaarden waar de voorziening aan moet voldoen. Het programma van eisen is tegelijk met de locatiecriteria vastgesteld en vindt u onder deze link (bij punt 27): https://gemeentebestuur.haarlem.nl/Vergaderingen/Raad/2019/11-juli/19:30

Op basis van het programma van eisen heeft een architect een eenvoudige studie gemaakt van hoe DomusPlus of Skaeve Huse er uit zou kunnen zien en heeft voor de vier locaties een globale inpassingstekening gemaakt. Deze inpassingstekeningen zijn voorbeelden. Ook het opstellen van een risico analyse en beheerplan is nog niet gebeurd. Dit is maatwerk en wordt opgesteld in afstemming met de buurt. Uiteraard heeft de gemeente wel ervaring met en voorbeelden van andere opvanglocaties in de stad.
Het voordeel van deze werkwijze is dat in een vroeg stadium de buurt betrokken is en dat de buurt in alle stappen van het proces mee kan denken. Het nadeel is dat er nog zaken onzeker zijn en dat de gemeente nog niet op alle vragen een antwoord heeft.

Wordt het project geëvalueerd en wordt de buurt daarbij betrokken? Wat gebeurt er als het project uiteindelijk mislukt?

De bedoeling van de gemeente is om de projecten te realiseren voor de lange termijn. We gaan ervan uit dat het project in zijn geheel niet mislukt. Wel kan het zo zijn dat een bepaalde cliënt zich uiteindelijk niet aan kan passen en/of overlast in de wijk veroorzaakt. Deze cliënt kan dan de toegang tot de woonvoorziening worden ontzegd. Er wordt een beheerplan gemaakt met afspraken over het beheer en de veiligheid in de omgeving. Dit veiligheidsplan wordt regelmatig besproken met gemeente, politie, zorginstelling en omwonenden en ook regelmatig geëvalueerd en aangepast waar nodig.

Als één van de potentiele locaties uiteindelijk, om een nu nog onbekende reden, toch ongeschikt blijkt, wordt een alternatieve locatie gezocht.

Zijn er meer opvangvoorzieningen in Haarlem en waar zijn die dan?

Er zijn meerder opvangvoorzieningen en voorzieningen voor beschermd wonen in Haarlem, verdeeld over de stad. Meer informatie daarover kun u hier vinden: www.ribw-kam.nl/locaties.

Welke organisatie gaat de locaties beheren?

Dat is nu nog niet bekend. Nadat een locatie is gekozen worden instellingen uitgenodigd in te schrijven. Voor Domus Plus wordt een zorgaanbieder geselecteerd. De Skaeve Huse worden gerealiseerd in samenspraak met de Haarlemse woningcorporaties.

Zullen de cliënten van DomusPlus en Skaeve Huse zorgen voor onveilige situaties in de omliggende wijken? En wat voor overlast is dan te verwachten?

De doelgroep bestaat niet uit personen die een gevaar vormen voor hun omgeving, wel uit personen die op hun huidige woonplek regelmatig overlast veroorzaken in de directe omgeving. Doordat de cliënten  van DomusPlus en Skaeve Huse straks een dak boven hun hoofd hebben en voldoende toezicht en begeleiding zullen zij tot rust komen. Ook zullen zij (met name de cliënten van DomusPlus) worden begeleid bij hun verslaving. Ervaring elders in het land leert dat cliënten in de meeste gevallen niet meer van hun verslaving af komen maar dat deze wel beheersbaar wordt. Cliënten zullen niet de behoefte hebben om rond te zwerven in de omgeving en daar overlast te veroorzaken. Wel kunt u de cliënten tegenkomen, bijvoorbeeld in de buurt van hun huis, in de winkel of in het openbaar vervoer.

Wie ziet er op toe dat de cliënten niet buiten drugs gebruiken?

Met de bewoners worden afspraken gemaakt over gebruik van alcohol en andere middelen. Deze mogen alleen op de eigen kamer gebruikt worden. Daar wordt op toegezien door het personeel. Mocht het mis gaan en mocht er toch buiten gebruikt worden, dan kan de begeleiding van de woonvoorziening opgeroepen worden om in te grijpen.

Hoe wordt er gezorgd voor veiligheid in de wijk en in de omgeving van de locaties? Is er voldoende mankracht bij handhaving en politie?
Bij de woonvoorzieningen is begeleiding en beveiliging aanwezig. Zij zijn verantwoordelijk voor de veiligheid op het terrein en kunnen ook worden ingeschakeld wanneer in de omgeving overlast door bewoners wordt gesignaleerd. Als cliënten overlast veroorzaken, kan dat worden gemeld bij de zorgverlener. Als de overlast onverhoopt aanhoudt, kan dat worden gemeld bij de afdeling Veiligheid en Handhaving van de gemeente. In urgente situaties of voor klachten over drugsdealen kan contact worden opgenomen met de politie. Omdat de woonvoorziening zelf zorgt voor beveiliging en omdat het om cliënten gaat die nu ook al in Haarlem wonen is intensieve of langdurige extra inzet van politie en handhaving niet nodig. Uiteraard nemen politie en handhaving wel deel aan het omwonendenoverleg en nemen zij de locatie van de woonvoorziening frequent mee in de surveillance.

Hoe komen de bewoners van DomusPlus en Skaeve Huse aan hun drugs? Wat gebeurt er als drugsdealers in de omgeving gaan staan dealen?

De handel in drugs is verboden. Gebruikers zullen hun middelen dus illegaal moeten verkrijgen, net zoals dat nu het geval is. Waar de handel dus plaatsvindt is ons officieel niet bekend en kunnen we vanzelfsprekend ook niet organiseren. Wel is het een voorwaarde dat in de directe omgeving van DomusPlus en Skaeve Huse geen vaste locatie is waar drugs gedeald of gebruikt wordt. Daarover worden afspraken gemaakt en er wordt toezicht gehouden door de medewerkers van de instelling. Zij spreken drugsdealers aan en kunnen een melding doen bij handhaving en de politie. Overlastmeldingen worden opgevolgd. De strijd tegen drugsgebruik en drugshandel lossen we niet op met DomusPlus en Skaeve Huse. Doordat cliënten binnen op hun kamer mogen gebruiken veroorzaken zij geen overlast door drugsgebruik op straat.

Komt er een beheerplan?

Een beheerplan is maatwerk en wordt voor iedere locatie afzonderlijk opgesteld. Als de definitieve locaties voor Domus Plus en Skaeve Huse gekozen zijn, wordt, samen met de buurt een beheerplan gemaakt. In dit plan staat welke maatregelen genomen worden om overlast te voorkomen. In het beheerplan staat bijvoorbeeld hoe de openbare ruimte rondom de locaties onderhouden en schoongemaakt wordt en welke inzet van de politie en handhaving verwacht mag worden. Het gaat bijvoorbeeld om afspraken over regulier overleg met omwonenden, meldingen bij overlast, registratie van klachten en onvolkomenheden, surveillance door handhaving en politie, huisregels en sanctiebeleid voor cliënten en mogelijk afspraken over cameratoezicht en de inzet van een extern beveiligingsbedrijf. Ook worden afspraken vastgelegd over hoe omwonenden contact op kunnen nemen in het geval van overlastsituaties, zodat snel en adequaat gereageerd kan worden. Gemeente, zorgaanbieder en beheerder blijven met de buurt in gesprek om te kijken of de afspraken uit het beheerplan nagekomen worden en of deze het gewenste resultaat geven. De gemeente heeft al ervaring met andere opvanglocaties in Haarlem, zoals bijvoorbeeld de locatie Wilhelminastraat, de locatie Velserpoort en de locatie MS Aurora. Een voorbeeld van een beheerplan kunt u via deze link inzien: Convenant_beheersmaatregelen_24_uursopvang_Wilhelminastraat_10_-_12.pdf (haarlem.nl)

Welke norm wordt gehanteerd voor de begeleiding van bewoners en waarom kan dat anders zijn dan in andere gemeenten?

De begeleiding, zorg en beveiliging wordt afgestemd op de behoefte van de bewoners en de omgeving. Op dit moment gaat de gemeente ervan uit dat bij DomusPlus 24 uur per dag begeleiding en beveiliging aanwezig zal zijn en minimaal twee medewerkers in de nacht. Bij Skaeve Huse zal er dagelijks bezoek zijn van begeleiding en een beheerder maar niet 24 uur per dag. Dat wordt dus afgestemd op de daadwerkelijke behoefte. Enkele Haarlemmers hebben de suggestie gedaan om het eerste jaar wel 24 uur per dag voor toezicht te zorgen bij Skaeve Huse, net zoals dat in Rotterdam gebeurt. Deze tip wordt meegenomen in de afwegingen en is afhankelijk van de bewoners die straks daadwerkelijk in de Skaeve Huse komen. Een optie is bijvoorbeeld te starten met 24/7 toezicht en dat af te bouwen wanneer dat kan.

Krijgen de cliënten hulp om van hun verslaving af te komen?

Deze hulp krijgen de cliënten inderdaad. De ervaring in andere gemeenten leert dat de verslaving van cliënten daardoor meestal beheersbaar wordt. De meeste clienten zal het vermoedelijk niet lukken om (blijvend) af te kicken. Dat is hen eerder ook niet gelukt en is vaak een belangrijke reden waarom dat zij in DomusPlus terecht komen. Mensen die in Skaeve Huse wonen hebben minder vaak of minder ernstig problemen met verslaving dan cliënten van DomusPlus.

Mogen de cliënten zelfstandig de wijk in, bijvoorbeeld om boodschappen te doen?

Ja, de cliënten mogen zelfstandig de wijk in. Bijvoorbeeld om een wandelingetje maken, boodschappen te doen of van het openbaar vervoer gebruik te maken. Nieuwe cliënten kunnen in hun eerste periode begeleid worden als zij de buurt in gaan, zodat zij weten welk gedrag wel en niet van hen verwacht wordt. Daarnaast kunnen met individuele cliënten afspraken gemaakt worden over begeleiding of beperkingen. Bijvoorbeeld over tijden waarop wel of niet gewinkeld wordt en welke winkels wel of niet bezocht worden. Uiteraard kan gebruik gemaakt worden van bezorg diensten.

Worden er afspraken gemaakt over huisregels en sancties? En kunnen cliënten uit huis worden geplaatst bij het overtreden van de regels?

Ja er gelden huisregels en sancties, bijvoorbeeld over tijden waarop cliënten binnen moeten zijn. De huisregels en sancties worden bepaald in overleg met zorginstelling en cliënten en waar nodig afgestemd met politie, gemeente en omgeving. Het is bijvoorbeeld niet zo dat cliënten die te laat thuis zijn, ‘s nachts in de buurt rond mogen zwerven. Als een bewoner zich uiteindelijk niet aan kan passen en overlast veroorzaakt voor de buurt, dan kan besloten worden deze uit de instelling te plaatsen. Dat betekent in de meeste gevallen een zwervend bestaan op straat.

Mogen de cliënten bezoekers ontvangen?

Ja, dat mag. Onder de voorwaarde dat bezoekers zich ook houden aan de huisregels. Er kunnen huisregels opgesteld worden die het bezoek beperken.

Krijgen de cliënten dagbesteding?

Aan de cliënten van beide voorzieningen wordt dagbesteding aangeboden. Voor bewoners van DomusPlus is deelname verplicht. In DomusPlus wordt ook gezorgd voor een avond-programma.

Hoe worden de cliënten financieel gesteund?

De cliënten krijgen in de meeste gevallen een uitkering en worden door de zorginstelling begeleid bij het beheren van hun financiën.

Mocht er straks een incident plaatsvinden, wie is er dan aansprakelijk?

De veroorzaker is aansprakelijk. Misdrijven (zoals bijvoorbeeld geweld of diefstal) moeten gemeld worden bij de politie. Schade die door cliënten is veroorzaakt kan gemeld worden bij de woonvoorziening. Overigens komen bij DomusPlus of in Skaeve Huse geen mensen te wonen die een gevaar vormen voor de mensen in de buurt of passanten.

Hoe wordt omgegaan met de bekende overlastproblemen rondom de vier locaties?

Gedurende de participatie over DomusPlus en Skaeve Huse hebben veel Haarlemmers meldingen gedaan over ervaringen met overlast die er nu al rond de locaties is. Het volgende is veel genoemd:

• Nieuweweg 2: drugsgebruik dealen en prostitutie in en bij de ingangen van het Reinaldapark,  met name op de kruising Nieuweweg/Fuikvaartweg/Reinaldapad
• Robertus Nurksweg: hangjongeren en drugsoverlast onder het Stastokviaduct. Soms auto-inbraken op de parkeerterreinen aan de Diakenhuisweg.
• Boerhaavelaan 57: hangjongeren, drugsoverlast en mogelijk prostitutie op de parkeerterreinen van het CBI, de Voorthuizenschool en Saxenburg
• Vergierdeweg 454: hangjongeren en drugsoverlast op en rond het sportpark

De overlastmeldingen zijn doorgegeven aan handhaving van de gemeente Haarlem en besproken met de politie. Het is de bedoeling dat in de directe omgeving van DomusPlus en Skaeve Huse geen locatie is waar drugs gedeald of gebruikt wordt. Dat betekent mogelijk dat er een aanpak moet komen voor de huidige overlastlocaties en afspraken moeten worden gemaakt met de instellingen die DomusPlus en Skave Huse beheren. Overigens zal in het kader van Skaeve Huse of DomusPlus niet de overlastsituatie in de hele wijk kunnen worden opgelost. Daarnaast mag het niet zo zijn dat overlast zich meer richting de woningen verplaatst.

Worden cliënten vooraf gescreend op een geschiedenis van (seksuele) geweldsdelicten?

Ja, niet iedere dakloze kan in DomusPlus of Skaeve Huse wonen. Er komen geen criminelen die eigenlijk in de gevangenis thuis horen en er komen geen  zedendelinquenten.

Waarom kiest de gemeente voor locaties aan de rand van kindervriendelijke buurten, soms kwetsbare buurten en vlakbij openbare voorzieningen zoals een park, volkstuinen, veel gebruikte fietspaden en sportverenigingen?

Het is lastig in Haarlem een plek te vinden voor de beoogde woonvoorzieningen. Er is gezocht naar locaties op afstand van woningen maar ook weer niet volledig afgelegen. De cliënten zullen straks ook gebruik maken van voorzieningen zoals zorg, winkels en het openbaar vervoer. Bovendien zijn echt afgelegen locaties in Haarlem niet of nauwelijks beschikbaar. Ook is het zo dat de cliënten geen personen zijn die een gevaar vormen voor hun omgeving. Wel veroorzaken zij op hun huidige woonplek regelmatig overlast voor de directe omgeving. Dat kan niet meer als zij op minimaal 100 meter afstand van anderen wonen. Doordat de toekomstige bewoners van DomusPlus en Skaeve Huse een dak boven hun hoofd hebben en voldoende toezicht en begeleiding, zullen zij niet de behoefte hebben om rond te zwerven in de omgeving en daar overlast te veroorzaken. Op basis van een locatieonderzoek zijn vier locaties aangewezen die mogelijk geschikt zijn. Deze vier locaties liggen enerzijds op afstand van woningen en anderzijds niet zo afgelegen dat voorzieningen als winkels en openbaar vervoer voor cliënten niet bereikbaar zijn.

De cliënten kunnen zich niet aanpassen aan het leven in een normale woonwijk. Kunnen zij zich dan wel aanpassen op een van de vier potentiele locaties?

Omdat de locaties op afstand van bestaande woningen zijn, is onaangepast gedrag door cliënten minder overlast gevend. Zij zijn immers uit het zicht en buiten gehoorsafstand. Daarnaast verbetert het gedrag meestal doordat zij een vaste woonplek krijgen met de juiste begeleiding. In het SEV advies Skaeve Huse uit januari 2010,  wordt geconcludeerd dat Skaeve Huse een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan het verminderen van burenoverlast in woonbuurten en dat Skaeve Huse bewoners niet of nauwelijks overlast veroorzaken voor de aangrenzende wijk. Het rapport kunt u vinden via deze link: https://www.platformwoonoverlast.nl/files/2015/04/SEV-evaluatierapport-Skaeve-Huse-1.pdf

Waarom kunnen de cliënten niet opgevangen worden in de bestaande daklozenlocaties?

De bestaande opvanglocaties zijn regelmatig overbezet en er si geen ruimte om de bestaande locaties uit te breiden. Bovendien behoren cliënten van DomusPlus tot een specifieke doelgroep waarvoor in de huidige opvanglocaties de juiste zorg en begeleiding ontbreekt. Cliënten van DomusPlus hebben bijvoorbeeld vaak een verstandelijke beperking. Bewoners van Skaeve Huse zijn mensen die niet in een groep samen kunnen leven en om die reden niet opgevangen kunnen worden in de huidige opvanglocaties.

Liggen de vier locaties in de Groene Zoom en is bouwen in de Groene Zoom niet in strijd met het coalitieprogramma van het college?
Het is lastig in Haarlem een plek te vinden voor de beoogde woonvoorzieningen. Er zijn vier locaties aangewezen die mogelijk geschikt zijn voor de realisatie van de voorzieningen. Vanwege de aard van de projecten, de kleinschaligheid en het maatschappelijk belang is gekozen voor deze vier locaties. Die overigens niet in een beschermd natuurgebied liggen. Het coalitieprogramma stelt dat er geen grootschalige woningbouw komt in de Groene Zoom. De grote woningbouwopgave moet binnenstedelijk worden opgelost. Voor DomusPlus en Skaeve Huse is binnenstedelijk bouwen geen optie en het gaat om kleinschalige voorzieningen die ruimtelijk ingepast kunnen worden in een groene omgeving.

Zijn de vier locaties wel voldoende afgelegen?

Als criterium is vastgesteld dat de locaties op minimaal 100 meter afstand moeten liggen van woningen of andere gevoelige functies zoals scholen, sportverenigingen en kinderopvang. De afstanden voor de vier locaties zijn als volgt:

* de dichtstbijzijnde woning in Schalkwijk ligt op 400 meter afstand, de dichtstbijzijnde woning in Vijfhuizen op 210 meter
**In de boerderij Noord-Akendam is nu ook een woning
***als de internationale school naar de Diakenhuisweg verhuist dan is de afstand 180 meter

Is er bij de locatiekeuze rekening gehouden looproutes naar bijvoorbeeld winkels en openbaar vervoer?
De adressen die op de looproutes van de beoogde locaties naar winkels en openbaar vervoer liggen, zijn door de gemeente geïnformeerd over de plannen. Het is niet zo dat looproutes een criterium zijn op basis waarvan een keuze wordt gemaakt. Er komen namelijk geen gevaarlijke mensen in DomusPlus of Skaeve Huse te wonen en het is niet gevaarlijk als je hen op hun weg naar winkel of bus tegen komt. Doordat de toekomstige bewoners van Skaeve Huse en Domus Plus een vaste verblijfplek krijgen met de juiste begeleiding, valt niet te verwachten dat zij nog veel overlast voor hun omgeving zullen zorgen. Daarnaast is het zo dat in een beheerplan afspraken gemaakt kunnen worden met toekomstige bewoners over bijvoorbeeld looproutes en het bezoek van winkels.

Zijn er ook voordelen voor de wijk van de vestiging van DomusPlus of Skaeve Huse? Gaan de cliënten bijvoorbeeld wat voor de wijk doen?
Dat is onderwerp van gesprek als er gekozen is voor een locatie. Mogelijk kunnen cliënten bijvoorbeeld iets betekenen bij het opknappen van de openbare ruimte in de omgeving. Of kunnen de cliënten een dagbesteding vinden die bijdraagt aan de leefbaarheid in de wijk.

Waarom heeft de gemeente niet gekozen voor een locatie in de Waardepolder?
Locaties in de Waarderpolder die bestemd zijn voor bedrijven, zijn niet verder onderzocht omdat volgens het bestemmingsplan niet mag worden gewoond in de Waarderpolder. Een vorm van wonen toestaan in de Waarderpolder is illegaal en ongewenst en strijdig met (veelal recent) gemaakte afspraken. De gemeente pakt alle illegale woningen in de Waarderpolder aan met een handhavingstraject. Mensen die hier soms al jaren wonen zijn/worden gedwongen te verhuizen. Woonvoorzieningen passen niet in de Waarderpolder omdat het een gezoneerd bedrijventerrein betreft waar overlast mogelijk is van geur en geluid en waar gevaarlijke stoffen worden opgeslagen. Gevoelige objecten zoals woningen horen niet thuis op een gezoneerd bedrijventerrein en een combinatie met wonen is daardoor niet mogelijk. Aanpassen van de zonering heeft een negatief effect op huidige bedrijfsvoering en toekomstige mogelijkheden van gevestigde bedrijven. Dit is onwenselijk omdat de werkgelegenheid in de Waarderpolder belangrijk is. De Waarderpolder moet zich als bedrijventerrein kunnen blijven ontwikkelen. Dit betekent dat verdringing van bedrijven met milieuhinder niet acceptabel is. Bedrijven die beperkt worden in hun bedrijfsvoering als gevolg van het wijzigen van het bestemmingsplan kunnen wettelijk aanspraak maken op een vergoeding van geleden planschade. Dit kan tot een aanzienlijke kostenpost voor de gemeente leiden. Ook vanuit het perspectief van de cliënten vindt de gemeente huisvesting op een bedrijventerrein minder gewenst. De cliënten moeten hier in de meeste gevallen de rest van hun leven wonen en een bedrijventerrein is geen prettige woonomgeving. Bovendien zijn in de Waarderpolder de meeste voorzieningen op afstand en net als op de vier beoogde locaties zullen de toekomstige bewoners gebruik maken van voorzieningen in de omringende woonwijken.

Waarom zijn locaties in oost en Schalkwijk gekozen en waarom niet in het centrum, west of zuid?
Er is gezocht naar mogelijk geschikte locaties door heel Haarlem. Daarbij is geselecteerd op de mogelijke geschiktheid van een locatie maar niet op een (of geen) ligging in Haarlem oost of Schalkwijk. De bestaande locaties voor maatschappelijke opvang bevinden zich in Haarlem Noord (Vondelweg 997,  Generaal de la Reijstraat 6 en de Ruysdaelstraat) en in het centrum (Kruisweg 74 en Wilhelminastraat 10). Daarnaast bevindt zich aan de Zijlsingel 22 (centrum) een Domus locatie waar ook justitiële plekken zijn.

Waarom is er geen mogelijke locatie in bijvoorbeeld Bloemendaal, Groningen of Veenhuizen, de Haarlemmermeer of ergens op het platteland genoemd?

Er is gezocht naar plekken in de gemeente Haarlem. Iedere gemeente heeft haar eigen verantwoordelijkheid voor het opvangen van dak- en thuislozen en de gemeente Haarlem kan geen besluiten nemen over andere gemeenten.

Is de locatie naast de monumentale boerderij Akendam wel geschikt? En waarom stelt de gemeente  wel geld beschikbaar voor de bouw van DomusPlus en Skaeve Huse en niet voor het restaureren van de boerderij? En hoe ziet de gemeente dit in relatie tot het afwijzen van de plannen voor de sauna?

De opvang van daklozen is een taak van de gemeente. Daarom komen er financiële middelen beschikbaar om de geplande voorzieningen te bouwen. Daarnaast is er een wens om de monumentale boerderij te restaureren. Deze boerderij is op dit moment geen eigendom van de gemeente. Als voor de locatie aan de Vergierdeweg gekozen wordt dan wordt rekening gehouden met de monumentale waarde van de bestaande bebouwing, die gehandhaafd dient te worden. Een voorwaarde is dat nieuwbouw met respect voor de monumentale en cultuurhistorische waarden en de bijzondere landschappelijke omgeving wordt ingepast. Voor beide voorzieningen ziet de gemeente kansen om dat aan te tonen. De vraag welke functie de boerderij kan krijgen is nu nog niet beantwoord. Onlangs is een vergunningaanvraag voor een sauna aan de Vergierdeweg afgewezen omdat de plannen te grootschalig waren en niet pasten bij de historische en landschappelijke waarde. De plannen voor DomusPlus en Skaeve Huse zijn kleinschaliger en bovendien is het lastig om in Haarlem een geschikte locatie te vinden voor deze voorzieningen.

Is de locatie aan de Robertus Nurksweg wel geschikt? Is rekening gehouden met de plannen rondom Oostpoort?
Er is rekening gehouden met voldoende afstand tot eventuele woningbouwplannen in Oostpoort. Ook als de locatie van de fly-over mogelijk moet worden aangepast, wordt rekening gehouden met de plannen voor DomusPlus of Skaeve Huse.

Waarom blijft de locatie aan de Nieuweweg 2 niet agrarisch? En heeft de gemeente deze locatie niet onlangs aangekocht en daarmee al een besluit genomen over deze plek?

De locatie Nieuweweg 2 heeft een agrarische bestemming en heeft lange tijd te koop gestaan. In 2018 is de boerderij aangekocht door de gemeente als strategisch vastgoed. Dat betekent dat de gemeente het vastgoed in portefeuille (bezit) houdt en in kan zetten om te sturen op het bereiken van publieke doelstellingen. Bij de aankoop heeft het college laten weten dat zij wilde onderzoeken of deze locatie mogelijk geschikt is voor de vestiging van DomusPlus. Omdat de gemeente wilde weten of er hiervoor ook andere geschikte locaties in Haarlem zijn, is eerst een uitgebreid onderzoek verricht naar locaties. De vier potentiele locaties die uit het onderzoek naar voren zijn gekomen, zijn in de ogen van de gemeente alle vier even logisch of waarschijnlijk. Volgens planning neemt de gemeente in april 2021 een besluit over twee definitieve plekken.

Is de grond eigendom van de gemeente?

De grond bij de Robertus Nurksweg en de Nieuweweg zijn eigendom van de gemeente. Over de andere locaties twee locaties is de gemeente in gesprek met de eigenaar.

Wordt het hele perceel aan de Nieuweweg 2 gebruikt voor DomusPlus of Skaeve Huse? En zo nee, wat gebeurt er met de rest van het perceel?

Het perceel aan de Nieuweweg 2 is circa 27.000 m2 groot. Voor DomusPlus of Skaeve Huse is 2.000 of 1.000 m2 nodig. Als hier DomusPlus of Skaeve Huse komt, dan komt dit dus op een klein deel van het perceel. Wat er met de rest van het perceel zal gebeuren en welke bestemming dat krijgt is nog niet bekend en zal worden onderzocht nadat een besluit over DomusPlus en Skaeve Huse genomen is.

Wordt het hele perceel aan de Boerhaavelaan 57 gebruikt voor DomusPlus of Skaeve Huse? En zo nee, wat gebeurt er met de rest van het perceel?

Op dit perceel is de afvalwaterzuiveringsinstallatie van het Hoogheemraadschap van Rijnland gevestigd. Deze installatie zal over een aantal jaren worden ontmanteld. Het perceel aan de Boerhaavelaan 57 is circa 46.000 m2 groot. Voor DomusPlus of Skaeve Huse is 2.000 of 1.000 m2 nodig. Als hier DomusPlus of Skaeve Huse komt, dan komt dit dus op een klein deel van het perceel. Wat er met de rest van het perceel zal gebeuren wordt samen met Rijnland onderzocht. Eén van de mogelijkheden is dat hier een installatie voor geothermie komt. Dat staat vestiging van DomusPlus of Skaeve Huse niet in de weg.

Gaat het om tijdelijke of permanente woonvoorzieningen?

Het gaat om permanente woonvoorzieningen. Cliënten kunnen na verloop van tijd doorstromen naar een meer zelfstandige woonvorm. De praktijk in andere gemeenten leert echter dat van doorstromingen nauwelijks sprake is en dat de meeste cliënten voor de rest van hun leven hier wonen. Bij Skaeve Huse is het zo dat er maximaal zes komen. Er kunnen er tijdelijk minder staan.

Waarom zet de gemeente zich niet eerst in voor het opknappen en leefbaarder maken van de wijken voordat DomusPlus of Skaeve Huse worden gebouwd?

Nadat een locatie gekozen is, worden gesprekken gevoerd over de realisatie van DomusPlus of Skaeve Huse en de voorwaarden die daarvoor gelden. Een voorwaarde kan bijvoorbeeld zijn het opknappen van de openbare ruimte in de directe omgeving van de nieuwe huisvesting. Het schoon, heel en veilig houden van de wijk en stad is altijd van belang en niet afhankelijk van DomusPlus of Skaeve Huse.

Daalt de waarde van de woningen in de omgeving door de komst van DomusPlus en Skaeve Huse? En wordt deze financiële schade dan vergoed?

Omdat de woonvoorzieningen op ruime afstand van bestaande woningen worden gerealiseerd is er geen overlast door bijvoorbeeld uitzicht of geluid te verwachten. Het lijkt op dit moment erg onwaarschijnlijk dat de waarde van bestaande woningen en ander vastgoed in de omgeving van de vier locaties zal dalen als gevolg van DomusPlus of Skaeve Huse. In ieder geval zal dat zo veel mogelijk voorkomen worden. Bijvoorbeeld door te zorgen voor voldoende afstand en voor een visuele afscheiding door bijvoorbeeld struiken en bomen. Als u toch verwacht schade te ondervinden als gevolg van de bouw van DomusPlus of Skaeve Huse, dan kunt u een aanvraag tot vergoeding van deze schade (dat juridische term is ‘planschade’) indienen bij de gemeente. Dat kan nadat de gemeente besloten heeft tot een noodzakelijke wijziging van het bestemmingsplan. Zo ver is het nu nog niet. Eerst wordt een locatie gekozen en daarna moet een bouwplan worden gemaakt. Op basis van dat plan kan een bestemmingsplanprocedure worden doorlopen.

Waarom wordt zoveel geld uitgegeven voor maar 30 mensen?

De opvang van daklozen is een taak van de gemeente die nu eenmaal geld kost.

Kan ik bezwaar maken tegen de locatiekeuze?

Het is niet mogelijk om tegen de keuze voor een locatie beroep of bezwaar in te dienen. Pas nadat de gemeenteraad een locatie heeft aangewezen en er een procedure voor het aanpassen van het bestemmingsplan is doorlopen of een bouwvergunning is verleend, kan bezwaar worden gemaakt.