Bekijk het filmpje 'Bijstandsuitkering: wat zijn de rechten en plichten?'

Filmpje (YouTube, Nederlands ondertiteld)

Filmpje (YouTube, Engels ondertiteld)

U moet minstens voldoen aan de volgende voorwaarden:

• uw inkomen is lager dan het minimum dat de overheid heeft vastgesteld
• uw vermogen is lager dan de vermogensgrens die de overheid heeft vastgesteld
• u heeft geen recht op een andere (voldoende) uitkering
• u en uw eventuele partner doen er alles aan om weer zelf in uw levensonderhoud te voorzien
• u bent verplicht te solliciteren. Uitzonderingen zijn mogelijk, bijvoorbeeld voor alleenstaande ouders met kinderen onder de 5 jaar
• al het werk dat u aankunt, neemt u aan. Dit betekent dat u ook banen moet accepteren die niet aansluiten bij uw opleiding en werkervaring (algemeen geaccepteerd werk)
• u neemt deel aan activiteiten die u helpen werk te vinden. Denk aan een cursus solliciteren, werkervaring opdoen of een inburgeringsprogramma
• u krijgt begeleiding van een van de re-integratiebedrijven waarmee de gemeente samenwerkt
• u meldt wijzigingen in uw persoonlijke omstandigheden meteen. Lees meer hierover in de folder Informatieplicht
• ben je jonger dan 27 jaar? Dan gelden er aanvullende voorwaarden (zie onder Jonger dan 27 jaar).

Iedereen met een uitkering ontvangt vanaf 8 mei 2017 een uitnodiging voor een persoonlijk gesprek. Niet iedereen tegelijk, maar in de komende 18 maanden moet iedereen een uitnodiging hebben ontvangen.

Het gaat om een gesprek tussen de klant, de klantmanager en eventueel, een begeleider van de klant. De klantmanager wil mensen met een bijstandsuitkering stimuleren en samen onderzoeken wat hun mogelijkheden, kansen en ambities zijn. Het hoogste doel is het vinden van betaald werk. Een baan betekent dat mensen financieel zelfredzaam zijn, zichzelf verder kunnen ontwikkelen en een netwerk kunnen opbouwen.

Lukt een betaalde baan niet dan zijn er in de stad andere mogelijkheden, zoals vrijwilligerswerk, mantelzorg, buurtinitiatieven, lokale verenigingen en diverse instellingen die mensen kansen bieden mee te doen! De gemeente Haarlem werkt in dit traject nauw samen met partners in de stad als Paswerk, Dock Agros e.a.

In Haarlem telt iedereen mee en streven we ernaar dat iedereen ook mee kan doen. Meedoen in de samenleving, door werk, re-integratie, opleiding of vrijwilligerswerk, is belangrijk. De gemeente wil zoveel mogelijk mensen helpen een betaalde baan te vinden. Of als dat (nog) niet mogelijk is op een andere manier te laten participeren, zoals bijvoorbeeld vrijwilligerswerk. De gemeente Haarlem gaat daarom mensen met een bijstandsuitkering per brief benaderen.

Ben je jonger dan 27 jaar en heb je geen werk? Dan krijg je niet meteen een bijstandsuitkering. Als je geen werk hebt, moet je een opleiding volgen. Je schrijft je eerst in als werkzoekende bij het UWV op werk.nl. In de 4 weken daarna ga je op zoek naar een baan of een opleiding. Je krijgt in deze 4 weken geen uitkering.

Opleiding kiezen

De opleiding die je kiest moet op mbo-2 of havo-niveau zijn. Het moet een opleiding zijn waarvoor je studiefinanciering kunt aanvragen. Heb je een opleiding gevonden? Schrijf je dan op tijd in. Vergeet niet studiefinanciering aan te vragen.

Het is in de gemeente Haarlem niet mogelijk om digitaal een aanvraag voor een bijstandsuitkering in te dienen.

Je meldt je persoonlijk op het UWV werkplein aan Zijlweg 1 in Haarlem, van maandag tot en met donderdag tussen 9.00 en 16.00 uur.  

Je kunt niet direct een bijstandsuitkering aanvragen. Je moet de eerste 4 weken zelf actief op zoek naar een opleiding met studiefinanciering of betaald werk. Onze medewerkers maken hierover afspraken met jou.

Je moet (je) in ieder geval:

• inschrijven als werkzoekende bij het UWV
• jouw cv uploaden op Werk.nl
• meewerken aan afspraken met het Leerplein
• inschrijven voor opleidingen (BOL) waarbij recht op studiefinanciering bestaat
• solliciteren
• inschrijven bij uitzendbureaus.

RMC Regionale Meld- en Coördinatiefunctie

Meenemen naar uw eerste melding op het Werkplein Zuid-Kennemerland en IJmond:

• geldig identiteitsbewijs (paspoort of verblijfsdocument, géén rijbewijs).

Afhankelijk van uw situatie kan de gemeente meer gegevens van u vragen.

Na aanmelding op het Werkplein volgt een verplicht traject om u te ondersteunen naar het vinden van werk. Onderstaand een overzicht:

• De voorlichtingsbijeenkomst “Rechten en Plichten”
  Hierin krijgt u informatie over de bijstand en de verplichtingen die aan het ontvangen van een bijstandsuitkering verbonden zijn.
• Participatiegesprek
  Dit gesprek vindt binnen 5 dagen plaats, ná de bijeenkomst Rechten en Plichten. In dit gesprek bespreekt u wat u zélf al heeft gedaan om werk te vinden. Ook wanneer u niet kunt werken, wordt dit in dit gesprek besproken.
  Voor dit gesprek neemt u het volgende mee:

  • uw actuele Curriculum Vitae
  • bewijsstukken van de laatste 5 sollicitaties
  • de gemaakte huiswerkopdracht Opleiding en Werkervaring uit de werkmap.

Belangrijk om te weten

Vanaf het moment dat u zich bij het Werkplein meldt omdat u geen inkomen heeft dan gelden de volgende regels:

• U komt op de door ons gemaakte afspraak en u komt op tijd. Als u zonder tegenbericht niet verschijnt op de gemaakte afspraken, dan gaat de gemeente er vanuit dat u geen gebruik wilt maken van onze dienstverlening en geen uitkering nodig heeft.
• Als u gebruik wilt maken van onze dienstverlening is deelname aan de voorlichtingsbijeenkomst ‘Rechten en Plichten’ verplicht.
• Na uw aanmelding bij het Werkplein, heeft u de plicht alle wijzigingen die bepalend zijn voor recht, hoogte en duur van de uitkering meteen door te geven. Als u dat niet doet, kan dit direct gevolgen hebben voor uw eventuele uitkering.
• U doet er alles aan om uw eigen inkomen te verdienen.
• Vanaf de datum dat u zich meldt om bijstand aan te vragen, bent u verplicht mee te werken aan uw re-integratie en werk dat u wordt aangeboden te aanvaarden. Dit betekent dat u ook werk moet accepteren dat misschien niet aansluit bij uw wensen, opleidingsniveau of werkervaring.
  Vanaf het moment dat u zich heeft gemeld bij het Werkplein, bent u verplicht alle wijzigingen die bepalend zijn voor recht, hoogte en duur van de uitkering meteen door te geven. Als u dat niet doet, kan dit direct gevolgen hebben voor uw eventuele uitkering.
• Als u een bijstandsuitkering aanvraagt, kan het even duren voordat bekend is of u de uitkering ook echt krijgt. De gemeente heeft 8 weken de tijd om uw aanvraag te beoordelen. In die weken heeft u waarschijnlijk al wel kosten. U moet onder andere huur betalen, verzekeringen en boodschappen. 4 weken nadat u de aanvraag heeft ingediend kunt u een voorschot op uw uitkering krijgen. Een voorschot moet altijd worden terugbetaald en wordt verrekend met uw bijstandsuitkering of teruggevorderd als blijkt dat u geen recht heeft op bijstand.

Volgens de Participatiewet heeft iedereen tussen de 18 en de AOW-leeftijd de plicht om te werken. U moet er alles aan doen om tijdens uw uitkering betaald werk te krijgen. We noemen dat arbeidsverplichtingen. Wat betekenen arbeidsverplichtingen:

• U zoekt betaald werk. Daarvoor moet u bijvoorbeeld vacatures zoeken, solliciteren, een werkmap aanmaken op www.werk.nl en ingeschreven staan bij een of meer uitzendbureaus.
• U zoekt niet alleen naar werk in uw eigen woonplaats, maar ook in uw regio of nog verder weg. En als u werk vindt of werk wordt aangeboden, dan neemt u dit aan.
• U bent bereid om voor uw werk te reizen. Werk waarvoor u elke dag tot maximaal 3 uur moet reizen (1 ½ uur heen en 1 ½ uur terug, per openbaar vervoer) mag u niet weigeren.
• U zorgt ervoor dat u uw kennis en vaardigheden bijhoudt of verbetert, als dit nodig is voor het krijgen of behouden van werk. Dus als u een cursus moet volgen om de nieuwste benodigde technieken in uw vakgebied te leren, dan doet u dat ook.
• U doet dingen die het krijgen van werk of het behouden ervan vergemakkelijken. U zorgt voor passende kleding, verzorging en gedrag tijdens uw sollicitatiegesprekken en op uw werk. En u zorgt dat u op tijd verschijnt.

Als u een bijstandsuitkering ontvangt mag de gemeente u vragen daarvoor een tegenprestatie te doen. Die tegenprestatie bestaat uit onbetaald werk dat nuttig is voor de samenleving. Een tegenprestatie bestaat uit activiteiten met de volgende kenmerken:

• Het zijn activiteiten voor een paar uur per dag of per week.
• Het zijn activiteiten voor enkele weken of maanden, dus niet voor lange tijd.
• Het is geen werk waarvoor u eigenlijk betaald moet worden. Het mag dus geen ‘gewone baan’ zijn.
• Het hoeft geen activiteit te zijn waarmee u uw kansen op betaald werk vergroot, zoals bij vrijwilligerswerk vaak wel het geval is.
• Maar de activiteit mag uw kansen op betaald werk ook niet in de weg zitten.

De tegenprestatie is niet voor iedereen verplicht. Mensen die al voldoende mantelzorg of vrijwilligerswerk verrichten voldoen al aan de tegenprestatie. Voldoende is wanneer u voldoet aan bovenstaande tijden.

De Participatiewet geeft landelijke normbedragen voor de hoogte van de bijstandsuitkering. De hoogte van uw uitkering is ook afhankelijk van uw woonsituatie. Heeft u eventueel vermogen, dan wordt dit in mindering gebracht op uw uitkering.

Landelijke normbedragen bijstandsuitkering (Rijksoverheid.nl)

Wat is de kostendelersnorm?

Als u een woning deelt met meer volwassenen wordt uw bijstandsuitkering daarop aangepast. Hoe meer personen van 21 jaar of ouder in uw woning wonen, hoe lager uw bijstandsuitkering. De reden hiervoor is dat als er meer personen in één woning wonen, zij de kosten kunnen delen. Vandaar de kostendelersnorm.

Wie telt er niet mee?

Uw inkomsten en en uw vermogen en – als u getrouwd bent of samenwoont –van uw partner tellen mee voor uw recht op uitkering. De inkomsten en het vermogen van andere huisgenoten niet. De huisgenoten zelf tellen wél mee voor de hoogte van de uitkering.

Lees meer op Rijksoverheid.nl over kostendelersnorm in de bijstand.

U vult elke maand online een formulier in waarin u aangeeft of u die maand inkomsten heeft gehad. Dit is de Periodieke verklaring. Vul dit formulier altijd op tijd in.
Als uw persoonlijke- en financiële situatie wijzigt, kan dat gevolgen hebben voor uw uitkering. U moet dan denken aan wijzigingen op het gebied van werk, woonadres, samenwonen of trouwen, scheiden, inwonende huisgenoten, vakantie, auto kopen, het hebben of openen van meerdere bank- of girorekeningen, een erfenis, schenking of vastgoed in het buitenland.
U kunt een wijzigingsformulier krijgen via de gemeente.

Lees meer op de pagina Periodieke verklaring

De gemeente helpt u bij het vinden van werk. U moet gebruikmaken van de voorzieningen die de gemeente biedt:

• kortdurende of langdurige ondersteuning
• gesubsidieerde arbeid - de gemeente subsidieert werkgevers die mensen aannemen op een werkervaringsplaats
• sociale activering - begeleiding bij activiteiten op vrijwillige basis.

Als u met vakantie gaat, dan moet u dit een aantal weken van tevoren melden bij de afdeling Sociale Zaken en Werkgelegenheid. U mag per jaar 4 weken op vakantie. Als u ouder bent dan de AOW-leeftijd, mag u 13 weken op vakantie. U moet uw vakantie altijd vooraf overleggen met uw re-integratiebedrijf of school. U heeft hiervoor een vakantieverklaring nodig. U kunt dit formulier telefonisch aanvragen bij uw klantmanager. Als u door uw vakantie re-integratie-activiteiten mist, wordt uw vakantieverzoek afgewezen.

Ben je 18, 19 of 20 jaar oud? Dan ontvang je een lagere uitkering. Er wordt dan van jouw ouders verwacht dat zij jou (gedeeltelijk) onderhouden. Is dat niet mogelijk, dan is het in sommige gevallen mogelijk om aanvullende bijzondere bijstand aan te vragen.

Bijzondere bijstand

Als u zich niet houdt aan afspraken of als u onvolledige of onjuiste informatie geeft, dan kunt u gekort worden op uw uitkering en krijgt u mogelijk een boete. Geef veranderingen in uw situatie daarom altijd meteen door.

Krijgt u een uitkering? Dan ziet u hieronder wanneer wij de uitkering volgens planning aan uw bank overmaken. Let op: het kan één of 2 werkdagen duren voor het geld op uw rekening staat. Dat is afhankelijk van uw bank. Vraag altijd eerst bij uw bank na of uw uitkering al is bijgeschreven. De uitkeringsspecificatie ontvangt u ook rond deze datum.

• maandag 24 december 2018
• vrijdag 25 januari 2019
• woensdag 27 februari 2019
• woensdag 27 maart 2019
• vrijdag 26 april 2019
• maandag 27 mei 2019
• donderdag 27 juni 2019
• vrijdag 26 juli 2019
• dinsdag 27 augustus 2019
• vrijdag 27 september 2019
• vrijdag 25 oktober 2019
• woensdag 27 november 2019

U kunt als uitkeringsgerechtigde een heronderzoek krijgen. Zo'n rechtmatigheidsonderzoek vindt regelmatig plaats. U bent verplicht hieraan mee te werken. Tijdens het onderzoek wordt gecontroleerd of u nog recht heeft op een bijstandsuitkering.

Vermoedt de gemeente fraude? Dan krijgt u altijd een rechtmatigheidsonderzoek.

Einde van de uitkering

De uitkering is een tijdelijke inkomensvoorziening. U heeft geen recht meer op een uitkering als u bijvoorbeeld:

• een baan heeft gevonden waarmee u meer verdient dan de bijstandsnorm
• gaat trouwen of samenwonen en uw partner meer verdient dan de bijstandsnorm
• uw partner een baan heeft (gevonden) en meer verdient dan de bijstandsnorm
• verhuist naar een andere gemeente
• een erfenis of schenking krijgt of een prijs wint. U mag namelijk maar tot een bepaald bedrag aan vermogen hebben.

In al deze gevallen vindt binnen 3 maanden een beëindigingsonderzoek plaats. De gemeente gaat daarbij na wat de juiste datum van beëindiging is. U moet alle bewijsstukken overleggen, zoals de loonstroken en een arbeidsovereenkomst.

Als uw uitkering wordt stopgezet, ontvangt u hierover altijd een schriftelijk bericht waarin staat waarom uw uitkering stopt en per wanneer.

Terugvordering

Als u teveel bijstand heeft ontvangen moet u deze terugbetalen. Dit noemen we terugvordering. Daarvoor kunnen verschillende redenen zijn:

• u bent uw verplichtingen niet nagekomen
• u heeft achteraf een andere vergoeding voor uw kosten ontvangen
• u heeft onterecht of een te hoog voorschot gekregen
• de gemeente maakt een administratieve fout bij de uitbetaling.

De gemeente ontvangt gevraagd en ongevraagd advies over de uitvoering van het beleid. De gemeente Haarlem en Zandvoort worden door de Participatieraad geadviseerd. Lees meer hierover op http://participatieraadhaarlem.nl/.

Heeft u vragen over opvoeden, het huishouden, een beperking of werk dan kunt u terecht bij verschillende organisaties. Het regelen hiervan kan ingewikkeld zijn en het is daarom fijn als iemand u hierbij begeleidt. U kunt bijvoorbeeld een familielid, vriend(in), buur of een ander vertrouwd persoon vragen om u te helpen.
Als niemand uit uw eigen omgeving u hierbij kan helpen, dan zijn er verschillende onafhankelijke cliëntondersteuners die u kunnen adviseren, met u meedenken en u helpen met het krijgen van passende voorzieningen. Deze hulp is gratis.

In de folder Cliëntondersteuning (pdf) vindt u meer informatie en de contactgegevens van deze organisaties.

Werk.nl (UWV)

Bijstand (Rijksoverheid.nl)

Juridisch Loket